دامنه
دامنه اینترنتی
دامنه اینترنتی (به انگلیسی: Internet domain) پسوندی است که در بخشهای پایانی نشانی اینترنتی وبگاهها میآید.
پسوندهای ملی
هریک از کشورهای جهان دارای یک یا چند پسوند ملی یا «دامنه سطحبالای کد کشوری» هستند که برای سایتهای منصوب به آن کشور استفاده میشوند. دامنه سطحبالای کد کشور ایران .ir است و کد بینالمللی . ایران نیز مراحل آزمایشی را میگذراند.
تاریخچه پیدایش و گسترش
در ۱۵ مارس ۱۹۸۵، اولین نام دامنه تجاری (.COM) به نام سیمبولیکس بوسیله یک شرکت سیستمهای رایانهای به نام Symbolics در کمبریج ماساچوست ثبت شد.
در ۱۹۹۲ کمتر از ۱۵۰۰۰ دامنه.COM ثبت شده بود.
در دسامبر ۲۰۰۹ حدود ۱۹۲ میلیون نام دامنه وجود داشت که بخش بزرگی از آنها دامنه پرطرفدار.COM بود. تعداد آنها در ۱۵ مارس ۲۰۱۰ به حدود ۸۴ میلیون رسید که شامل ۱۱٫۹ میلیون وب سایت کسب و کار آنلاین و تجارت الکترونیک , ۴٫۳ میلیون وب سایت تفریحی , ۳٫۱ میلیون وب سایت مرتبط با امور مالی، و ۱٫۸ میلیون وب سایت ورزشی میشد.
ماهانه حدود ۶۶۸ هزار دامنه.COM جدید ثبت میشود.
سیمبولیکس
سیمبولیکس (به انگلیسی: Symbolics Computer Corporation) نام شرکتی رایانهای پایهگذاریشده در ماساچوست بود که به سبب ساختن ماشینهای لیسپ—رایانههایی که میتوانستند کدهای زبان برنامهنویسی لیسپ را اجرا کنند—شناختهشده میشد. این شرکت اولین نام دامنهٔ اینترنتی را با عنوان symbolics.com در ۱۵ مارس ۱۹۸۵ میلادی ثبت کرد.
تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک (به انگلیسی: Electronic commerce) فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکههای کامپیوتری و اینترنت است.
تاریخچه
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع، یک پیشرفت تکنیکی باعث رونق تجارت شد و آن هم ساخت کشتی بود. در حدود ۲۰۰۰سال قبل از میلاد، فینیقیان تکنیک ساخت کشتی را بکار بردند تا از دریا بگذرند و به سرزمینهای دور دست یابند. با این پیشرفت، برای اولین بار مرزهای جغرافیایی برای تجارت باز شد و تجارت با سرزمینهای دیگر آغاز گشته و روشهای خلاقانهای بصورتهای گوناگون به آن اضافه شد تا امروز که یکی از محبوبترین روشهای تجارت خرید اینترنتی در دنیای وب است. شما میتوانید در زمانهای پرت، در هر زمان و مکان حتی با لباس خواب میتوانید اینکار را بکنید. به معنای واقعی هر کسی میتواند صفحه اینترنتی خود را ساخته و کالاهای مورد نیازش را در آن ارایه دهد. البته تاریخچه تجارت الکترونیک با تاریخچه اختراعات قدیمی مثل کابل، مودم، الکترونیک، کامپیوتر و اینترنت پیوند خوردهاست. تجارت الکترونیک به شکل کنونی در سال ۱۹۹۱ محقق شد. از آن زمان هزاران هزار کسب و کار و تجار وارد این دنیا شدهاند. در ابتدا تجارت الکترونیک به معنای فرایند انجام اعمال تراکنش الکترونیکی مورد نظر را انجام دادن بود. درواقع تجارت الکترونیک برای اسان سازی معاملات اقتصادی به صورت الکترونیک تعریف شد. استفاده از این فناوری مانند Electronic Data Interchange (EDI)تبادل الکترونیکی اطلاعات وElectronic Funds TRANSFER (EFT) انتقال الکترونیکی سرمایه، که هر دو در اواخر ۱۹۷۰ معرفی شدهاند. و به شرکتها و سازمانها اجازه ارسال اسناد الکترونیکی را داد. و اجازه تجارت کردن با ارسال اسناد تجاری مثل سفارشهای خرید یا فاکتورها را به صورت الکترونیکی، میدهد. با رشد و پذیرش کارت اعتباری،(ATM) Automated teller machine ماشین تحویلدار خودکار و تلفن بانک در دهه ۱۹۸۰ باعث فرم گیری تجارت الکترونیک شد. نوع دیگر تجارت الکترونیک سیستم رزرواسیون هواپیمایی بوسیله Sabre در امریکا و Travicom در بریتانیا، ارایه شدهاست. از دهه ۱۹۹۰ به بعد تجارت الکترونیک شامل اضافاتی مثل enterprise resource planning system (ERP) سیستم برنامه ریزی منابع سرمایه، data mining داده کاوی، data warehousing انبار داده شدهاست. در ۱۹۹۰، Tim Bermers-lee مرورگر وب جهان گسترده را اختراع کرد و شبکه ارتباطی اکادمیک را به سیستم ارتباطی هرروز و برای هر شخص در جهان وسیع دگرگون ساخت که اینترنت یا www خوانده میشود. سرمایهگذاری تجاری بروی اینترنت بخاطر کافی نبودن سرمایهگذاری کاملاً محدود شده بود. اگر چه اینترنت محبوبیت جهانی گستردهای در حدود ۱۹۹۴ با استفاده از مرورگر وب Mosaic پیدا کرده بود. معرفی پروتکلهای امنیتی و DSL (اشتراک خط دیجیتال) که ارتباط مستمر را با اینترنت را اجازه میداد حدود ۵ سال طول کشید.. البته در سال ۲۰۰۰ بحران The dot-com bust باعث برشکستگی خیلی از شرکتهای تجاری بزرگ و نتایج ناگواری را بوجود اورد، باعث بازبینی قوانین و افزایش مزایا و امکانات تجارت الکترونیک کردند و تا انتهای سال ۲۰۰۰، خیلی از شرکتهای تجاری امریکایی و اروپایی سرویس هایشان را از طریق اینترنت ارایه دادند. از ان موقع مردم به کلمهای به عنوان تجارت الکترونیک با توانایی خرید کالاهای گوناگون از طریق اینترنت با استفاده از پروتکلهای امنیتی و سرویسهای پرداخت الکترونیکی که در ان مشارکت کردند، اشنا شدند. واز این زمان رقابت شدید بین شرکتها و سازمانها شدت گرفتو با گذشت زمان هم اینرقابت تنگتر شدهاست. جالب این که تا پایان سال ۲۰۰۱ بیش از ۲۲۰ بیلیون دلار معاملات مالی توسط صدها سایت تجاری بر روی اینترنت انجام پذیرفتهاست و در همین سال مدل تجارت الکترونیک B2B دارای در حدود ۷۰۰ میلیارد تراکنش بود. و در سال ۲۰۰۷ سهم تجارت الکترونیک در خرده فروشی کل دنیا ۳٫۴٪ بودهاست که انرا در سال ۲۰۱۰، ۵٫۱٪ اعلام نمودند که این امار رشد سریع این شیوه تجارت کردن را میرساند.
سیر زمانی
۱۹۷۹: Michael Aldrich خرید آنلاین را اختراع کرد
۱۹۸۱: Thomson Holidays اولین خرید انلاین B2B را در بریتانیا ایجاد کرد.
۱۹۸۲: Minitel سیستم سراسر کشور را در فرانسه بوسیله France Telecom و برای سفارش گیری انلاین استفاده شدهاست.
۱۹۸۴: Gateshead اولین خرید انلاین B2C را بنام SIS/Tesco و خانم Snowball در ۷۲ اولین فروش خانگی انلاین را راه انداخت.
۱۹۸۵: Nissan فروش ماشین و سرمایهگذاری با بررسی اعتبار مشتری به صورت انلاین از نمایندگیهای فروش
۱۹۸۷: Swreg شروع به فراهم اوردن ومولفهای اشتراک افزار و نرمافزار به منظور فروش انلاین محصولاتشان از طریق مکانیسم حسابهای الکترونیکی بازرگانی.
۱۹۹۰: Tim Berners-Lee اولین مرورگر وب را نوشت، وب جهان گستر، استفاده از کامپیوترهای جدید
۱۹۹۴: راهبر وب گرد: Netscape در اکتبر با نام تجاری Mozilla ارایه شد. Pizza Hut در صففحه وب سفارش دادن انلاین را پیشنهاد داد. اولین بانک انلاین باز شد. تلاشها برای پیشنهاد تحویل گل و اشتراک مجله به صورت انلاین شروع شد. لوازم بزرگسالان مثل انجام دادن ماشین و دوچرخه به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. Netscape 1.0 در اواخر ۱۹۹۴ با رمزگذاری SSL که تعاملات مطمئن را ایجاد میکرد، معرفی شد.
۱۹۹۵: Jeff Bezos، Amazon.com و اولین تجارتی ۲۴ ساعته رایگان را راه انداخت. ایستگاههای رادیوی اینترنتی رایگان، رادیو HK ورادیوهای شبکهای شروع به پخش کردند. Dell و Cisco به شدت از اینترنت برای تعاملات تجاری استفاده کردند. eBay توسط Pierre Omidyar برنامه نویس کامپیوتر به عنوان وب سایت حراج بنیانگذاری شد.
۱۹۹۸: توانایی خریداری و بارگذاری تمبر پستی الکترونیکی برای چاپ از اینترنت. گروه Alibaba در چین با خدمات B2B و C2C, B2C را با سیستم خود تاییدی تاسیس شد.
۱۹۹۹: Business.com به مبلغ ۷٫۵ میلیون دلار به شرکتهای الکترونیکی فروخته شد. که در سال ۱۹۹۷ به ۱۴۹٬۰۰۰ دلار خریداری شده بود. نرمافزار اشتراک گذاری فایل Napster راهاندازی شد. فروشگاههای ATG برای فروش اقلام زینتی خانه به صورت انلاین راهاندازی شد.
۲۰۰۰: The dot-com bust
۲۰۰۲: ایبی برای پیپال ۱٫۵ میلیون دلار بدست اورد. Niche شرکتهای خرده فروشی و فروشگاههای CSN و فروشگاهای شبکهای را با منظور فروش محصولات از طریق ناحیههای هدف مختلف نسبت به یک درگاه متمرکز.
۲۰۰۳: Amazon.com اولین سود سالیانه خود را اعلان کرد.
۲۰۰۷: Business.com بوسیله R.H. Donnelley با ۳۴۵ میلیون دلار خریداری شد.
۲۰۰۹: Zappos.com توسط Amazon.com با قیمت ۹۲۸ میلیون دلار خریداری شد. تقارب خرده فروشان و خرید اپراتورهای فروش وبسایتهای خصوصی RueLaLa.com بوسیله GSI Commerce به قیمت ۱۷۰ میلیون دلار بعلاوه سود فروش از تا سال ۲۰۱۲.
۲۰۱۰: Groupon گزارش داد پیشنهاد ۶ میلیار دلاری گوگل را رد کردهاست. در عوض این گروه طرح خرید وب سایتهای IPO را تا اواسط ۲۰۱۱ دارد.
۲۰۱۱: پروژه تجارت الکترونیک امریکا و خرده فروشی انلاین به ۱۹۷ میلیارد دلار رسیدهاست که نسبت به ۲۰۱۰ افزایش ۱۲ درصدی داشتهاست. Quidsi.com, parent company of Diapers.comتوسط Amazon.com به قیمت ۵۰۰ میلیون بعلاوه ۴۵ میلیون بدهکاری و تعهدات دیگر خریداری شد.
چکیده
تجارت الکترونیکی را میتوان انجام هرگونه امور تجاری بصورت آنلاین و ازطریق اینترنت بیان کرد. این تکنیک در سالهای اخیر رشد بسیاری داشتهاست و پیشبینی میشود بیش از این نیز رشد کند. تجارت الکترونیکی به هرگونه معاملهای گفته میشود که در آن خرید و فروش کالا و یا خدمات از طریق اینترنت صورت پذیرد و به واردات و یا صادرات کالا ویا خدمات منتهی میشود. تجارت الکترونیکی معمولاً کاربرد وسیع تری دارد، یعنی نه تنها شامل خرید و فروش از طریق اینترنت است بلکه سایر جنبههای فعالیت تجاری، مانند خریداری، صورت بردار ی از کالاها، مدیریت تولید و تهیه و توزیع و جابهجایی کالاها و همچنین خدمات پس از فروش را در بر میگیرد. البته مفهوم گستردهتر تجارت الکترونیک کسب و کار الکترونیک میباشد.
جایگاه تجارت الکترونیک در کشورهای جهان
در مدت کوتاهی که از آغاز عمر تجارت الکترونیک در جهان معاصر میگذرد، این فعالیت رشد بی سابقهای را در کشورهای پیشرفته داشتهاست و پیش بینی میشود در آینده نزدیک با سرعت شگفت انگیزی در سطح جهان توسعه یابد. بر اساس آمار محاسبه شده موسسات معتبر اقتصادی نیز پیش بینی شدهاست که گستره این فعالیت تا سال ۲۰۱۰ به طور متوسط ۵۴ الی ۷۱ درصد رشد خواهد کرد که نشان دهنده شتاب دار بودن حرکت آن است.
در ایران
تجارت الکترونیک در ایران بسیار نوپا و در مراحل اولیهاست. اما اهمیت فناوری اطلاعات باعث شده تا تدوین و اجرای قوانین و لوایح مورد نیاز در این عرصه همواره مد نظر مسئولان ایران باشد. اما بهنظر میرسد با وجود برگزاری دورهها و کارگاههای آموزشی متعدد هنوز میزان آگاهی افراد و تجار کشور از نحوه استفاده از امکانات موجود برای تجارت الکترونیک کم است. از سوی دیگر نبود شناخت از میزان امنیت موجود در شبکه داخلی و جهانی باعث شدهاست که اطمینان لازم وجود نداشته باشد البته برخی از فروشگاههای اینترنتی با استفاده از روشهایی مانند نماد اعتماد، تحویل درب منزل و یا گارانتی برگشت وجه سعی کردهاند تا اعتماد خریداران را جلب نمایند. پیشبینی میشود که فروشگاههای اینترنتی بتدریج جای خود را در میان خریداران پیدا خواهند کرد.
انواع تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک را میتوان از حیث تراکنشها(Transactions) به انواع مختلفی تقسیم نمود که بعضی از آنها عبارتند از:
ارتباط بنگاه و بنگاه (B2B): به الگویی از تجارت الکترونیکی گویند، که طرفین معامله بنگاهها هستند.
ارتباط بنگاه و مصرف کننده (B2C): به الگویی از تجارت الکترونیک گویند که بسیار رایج بوده و ارتباط تجاری مستقیم بین شرکتها و مشتریان میباشد.
ارتباط مصرف کنندهها و شرکتها (C2B): در این حالت اشخاص حقیقی به کمک اینترنت فراوردهها یا خدمات خود را به شرکتها میفروشند.
ارتباط مصرفکننده با مصرفکننده (C2C): در این حالت ارتباط خرید و فروش بین مصرفکنندگان است.
ارتباط بین بنگاهها و سازمانهای دولتی (B2A): که شامل تمام تعاملات تجاری بین شرکتها و سازمانهای دولتی میباشد. پرداخت مالیاتها و عوارض از این قبیل تعاملات محسوب میشوند.
ارتباط بین دولت و شهروندان (G2C): الگویی بین دولت و توده مردم میباشد که شامل بنگاههای اقتصادی، موسسات دولتی و کلیه شهروندان میباشد. این الگو یکی از مولفههای دولت الکترونیک میباشد.
ارتباط بین دولتها (G2G): این الگو شامل ارتباط تجاری بین دولتها در زمینههایی شبیه واردات و صادرات میباشد.
البته باید گفت که انواع بالا کاملاً مستقل از هم نیستند و گاهی که تاکید بر خرید و فروش ندارند در قالب کسب و کار الکترونیک میآیند
وبگاه
وبگاه،، تارگاه، تارنما، سایت یا وبسایت مجموعهای از صفحات وب است که دارای یک دامنه اینترنتی یا زیردامنه اینترنتی مشترکاند و به صورت مجموعهای از صفحات مرتبط که دادههایی نظیر متن، صدا، تصویر و فیلم، روی آن ها ارائه میشود، روی تار جهانگستر شبکهٔ اینترنت قرار میگیرد.
صفحهٔ وب سندی است که معمولاً به صورت اچتیامال نوشته میشود و همواره با استفاده از پروتکل اچتیتیپی میتوان به آن دسترسی پیدا کرد. پروتکل اچتیتیپی اطلاعات را از کارساز وبگاه به مرورگر وب کاربر منتقل میکند تا این اطلاعات برای کاربر نمایش داده شوند.
همهٔ وبگاهها در کنار هم یک تار جهانگستر بزرگ از اطلاعات را درست میکنند.
دسترسی به صفحات وبگاه از طریق یک ریشهٔ مشترک یوآرال با نام صفحه اصلی امکان پذیر است که این صفحهٔ اصلی از لحاظ فیزیکی روی همان کارساز قرار میگیرد. یوآرالهای صفحات آنها را به صورت هرمی سازماندهی میکنند اگرچه ابرپیوندهای موجود میانشان تعیین میکنند که چگونه کاربر اطلاعات را ببینند و چگونه ترافیک وب، بین بخشهای مختلف وبگاه پخش شود.
برای دسترسی به اطلاعات برخی از سایتهای وب میبایست حق اشتراک داشته باشید. از میان وبگاههایی که برای ورود به آنها به اشتراک نیاز دارید، میتوان به وبگاههای پورنوگرافی اینترنتی، بخشهایی از وبگاههای خبری، وبگاههای بازی، میزگردهای اینترنتی، خدمات رایانامه، وب و سایتهای ارایهکنندهٔ دادههای بلادرنگ بهابازار اشاره کرد.
مرور
وبگاه میتواند محصول تلاش یک فرد یا یک گروه باشد که با هدف خاصی تهیه میشود. هر وبگاه میتواند ابرپیوندهایی به بقیهٔ وبگاهها داشتهباشد و بنابراین گاهی اوقات کاربر نمیتواند میان سایتهای مختلف تمایز آشکاری قایل شود.
وبگاهها را به زبان اچتیامال مینویسند و یا پس از آنکه در زبان دیگری نوشته میشوند به زبان اچتیامال تبدیلشان میکنند و دسترسی به آنها از طریق یک نرمافزار با نام مرورگر وب یا مشتری HTTP امکانپذیر است. دسترسی به وبگاهها از طریق رایانههای موجود روی شبکهٔ اینترنت یا وسایل مرتبط با اینترنت شامل رایانههای رومیزی، رایانههای کیفی و روپایی، رایانههای دستیار (PDA) و تلفنهای همراه امکانپذیر است.
یک سامانهٔ رایانهای که با عنوان کارساز وب و همچنین سرور HTTP شناخته میشود میزبان وبگاه است. اصطلاحات سرور وب و HTTP میتوانند به نرمافزاری اشاره کنند که روی این سامانههای رایانهای اجرا میشوند و دادههای مربوط به صفحات وب را بازیابی میکنند، و در مقابل درخواست کاربران وبگاه، اطلاعات را تحویل میدهند. کارساز اچتیتیپی آپاچی معروفترین نرمافزار کارساز وب موجود است. بر اساس آمارهای نتکرفت و همچنین IIS از شرکت ماکروسافت هم کاربرد بسیار زیادی دارد.
وبگاه ایستا، وبگاهی است که اطلاعات آن به ندرت تغییر میکنند و تغییر اندک اطلاعات در آن با نرمافزارهای ویرایش شخصی صورت میگیرد. نرمافزارهای ویرایشگر مهم که کاربرد شخصی فراوانی دارند عبارت اند از:
ویرایشگرهای متن مانند Notepad یا برنامههای ویرایشگر متنی که درشان میتوان پروندهٔ HTML را مستقیماً ویراست.
ویرایشگرهای چاپنما (WYSIWYG) مانند Microsoft FrontPage و Macromedia Dreamweaver که در آنها اطلاعات سایت را یک واسط GUI میویراید و پروندهٔ HTML با نرمافزار ویرایشگر خودکار تولید میشود.
ویرایشگرهای الگومحور مانند Rapidweaver و iWeb که به کاربران اجازه میدهند به سرعت حتی بدون هیچ آشنایی با HTML و تنها با انتخاب الگوی مورد نظر خود از میان الگوهای موجود، سایت وب مورد نظرشان را ایجاد کرده و آنرا روی سرور وب قرار دهند. افزودن رنگ و تصویر و متن به الگو با استفاده از یک نشر رومیزی (DTP) صورت میگیرد که در این صورت نیازی به آشنایی با کد HTML وجود ندارد.
وبگاه پویا وبگاهی است که دایماً با کاربران اطلاعات دادوستد میکند و اطلاعاتش به سرعت تغییر میکند. ارتباط با کاربر با متغیرهای پایگاه داده مانند متغیرهای نشست، متغیرهای بخش سرور (دادههای محیطی و...) یا کوکیهای HTTP صورت میپذیرد و گاهی هم این ارتباط به مستقیماً رخ میدهد(مثلا از راه حرکت نشانگر موشواره بر روی برخی قسمتهای صفحه). هنگامی که وبگاه درخواست کاربر برای اتصال به یک صفحه را دریافت میکند، صفحه مورد نظر به خودکار توسط نرمافزار از انبار ذخیرهٔ موجود برداشته میشود و فرد میتواند به اطلاعات دست یابد. مثلاً وبگاه میتواند وضعیت ارتباط فعلی بین کاربر و گفتوگو را نشان دهد، وضعیت جدید را نمایش دهد و یا اطلاعات شخصی کاربر را در اختیار وی بگذارد.
سامانههای نرمافزاری تنوع بسیار زیادی دارند و از میان آنها میتوان به صفحات کارساز فعال (ASP)، صفحات کارساز جاوا (JSP) و زبان برنامه نویسی ابرمتنپرداز (PHP) اشاره کرد که در تولید وبسایتهای پویا کاربرد بسیاری دارند. ممکن است اطلاعات وبگاه از یک یا چند دادگان بازیابی شوند و یا در بازیابی آنها از فناوریهای گسترشپذیرنویسی (XML) محور مانند چکیدهٔ وبگاه (RSS) استفاده کنیم. محتویات ایستا را میتوان پویا تولید کرد، که این فراوری اطلاعات میتواند موقتی بوده یا بر اساس وقوع رخداد خاصی صورت پذیرد. در این صورت برای استفاده از موتار پویای اختصاص یافته به هر کاربر یا هر اتصال کارآیی سامانه کاهش نمییابد.
اپلتها میتوانند تواناییهای مرورگرهای وب را بیفزایند و از آنها برای نمایش «محتویات فعال» استفاده کنند. از میان این نرمافزارها میتوان به Flash یا اپلتهای نوشته شده به زبان جاوا اشاره کرد. زبانهای ابرمتننویسی پویا(DHTML) در بهروزآوری بی درنگ صفحات وب کاربرد زیادی دارند (در صورت استفاده از این فن، برای اعمال تغییرات به اطلاعات موجود لازم نیست به بارگذاری بپردازید)، که در آنها از الگوی شیءگرای سند(DOM) و جاوااسکرپیت استفاده شدهاست، که در مرورگرهای نوین وب به صورت پیشساخته دیده میشوند.
شیوهٔ نگارش و گویش
«وب» فارسی نیست و شکل مختصر عبارت «وب (تار) جهانگستر» است. البته فرهنگستان فارسی واژهٔ وب را به عنوان واژهٔ دخیل پذیرفتهاست و تارنما جایش را به وبگاه دادهاست. به هر حال ممکن است تا یکنواخت شدن شیوه نگارش این کلمه مدت زمان زیادی طول بکشد. این اختلاف دیدگاه در مورد مشتقات این کلمه مانند «وبنوشت»/«وبنوشت» نیز وجود دارد. در مطبوعات و گفتاری مردم از «وبسایت» و «سایت» به عنوان شیوه نگارش مطلوب یاد شدهاست. همچنین در برخی جاها از ترکیبات لفظ «پایگاه» مانند «پایگاه اینترنتی» استفاده میکنند.برخی اوقات به آن تارنما هم گفته می شود.
انواع وبگاهها
وبگاههای گوناگون با محتویات و کاربردهای مختلف بر روی اینترنت به چشم میخورند که در طبقهبندی آنها روشهای متعددی وجود دارد. برخی از این طبقه بندیها عبارتند از:
وبگاههای وابسته: یک درگاه وب که علاوه بر CMS خود، اطلاعات بقیهٔ ارایهدهندگان خدمات را به ازای دریافت مبلغی در اختیار کاربران قرار میدهند. معمولاً سه ارتباط اصلی قابل تصور است. موسسات وابسته مانند cj.com، دفترهای تبلیغاتی همچون ebay.com و مصرفکنندگان مثل یاهو.
وبگاههای بایگانی: که در نگهداری از اطلاعات با ارزش کاربرد دارند. برای نمونه: Internet Archive که از سال ۱۹۹۶ میلیاردها وبصفحهٔ کهنه (و نو) را در خود جای دادهاست و Google Groups که تا اوایل سال ۲۰۰۵ بیش از هشتصدوپنجاهوچهارمیلیون پیام فرستاده به گروههای بحث و خبر شبکهٔ کاربران را در خود اندوختهاست.
وب نوشت دهنده ها: وبگاههایی اند که درشان افراد اطلاعات روزانهٔ خود را نگهداری میکنند و گاهی هم میزگردهای مختلف را دربرمیگیرند. برای مثال میتوان به blogger.com و wordpress.com اشاره کرد.
وبگاههای میزبانیهاست:میزبانی وب یا وب هُستینگ (به انگلیسی: Web Hosting) به مفهوم فراهم ساختن فضایی است که کاربر میتواند فایلهای وبگاه خود را در آن قرار دهد.
وبگاه بازرگانی: که در بهبود خدمات یا رونق بازرگانی کاربرد دارند.
وبگاه تجاری یا سایت تجارت الکترونیک: که برای خرید کاملاً مورد استفاده قرار میگیرد، مانند: amazon.com
وبگاه ارتباطییا شبکه اجتماعی: وبگاهی که در آن افراد با علایق مشترک به دادوستد اطلاعات میپردازند، معمولاً از طریق گفتگو یا بردهای پیام، برای مثال:مایاسپیس.
وبگاههای دادگان: وبگاهی که کاربرد اصلیاش در جستوجو و نمایش محتویات پایگاههای داده خاص مانند IMDB(بانک اطلاعات اینترنتی فیلمها).
وبگاه نرمافزارسازی: سایتی که هدفش ارایهٔ اطلاعات و منابع مربوط به تولید نرمافزار، مهندسی نرمافزار، طراحی وب و مواردی از این قبیل است.
وبگاه راهنمای دادگان: سایتی که حاوی مطالب مختلفی است که به صورت منظم طبقهبندی شدهاست مانند راهنمای یاهو، راهنمای گوگل.
وبگاههای دریافت: مشخصاً در دانلودکردن اطلاعات مثلاً نرمافزارها،آهنگ ها نسخههای نمایشی بازیها یا پسزمینههای رایانهای کاربرد دارند که معمولا در کشور هایی که قانون کپی رایت را رعایت می کنند و به آن اهمیت می دهند این سایت ها غیر مجاز هستند و با آن ها برخورد قانونی می شود.ولی کشور هایی مانند ایران،سایت های دانلود بسیاری دارند.
وبگاههای استخدامی: به کارفرمایان این امکان را میدهند که نیازهای کاری خود را با اینترنت در اختیار کاربران بنهند. فرد جویای کار هم میتواند برگهٔ درخواست همکاری را پر کرده و یا اطلاعات شخصی خود را در اختیار کارفرما بگذارد.
وبگاه بازی: سایتی که افراد با مراجعه به آن همانند مراجعه به «زمین بازی» به بازی میپردازند مانند pogo.com.
وبگاههای دامنهٔ جغرافیایی: به نامهای دامنهای اشاره دارد که مشابه نامهای مناطق جغرافیایی هستند مانند شهرها و کشورها برای مثال Richmond.com با آدرس اینترنتی www.richmond.com نام دامنهٔ جغرافیایی ریچموند در ایالت ویرجینا است.
وبگاههای خنده و سرگرمی: حاوی لطیفه و نغز و مطالب سرگرمکننده هستند.
وبگاههای اطلاعاتی: نقش خبررسانی را بر عهده دارند و لزوماً با اهداف اقتصادی طراحی نشدهاند مانند: RateMyProfessors.com و داشنامهٔ آزاد ویکیپدیا. اغلب موسسات دولتی، آموزشی و غیرانتفاعی یک وبگاه خبررسانی هم دارند.
وبگاههای جاوا اپلت: حاوی نرمافزار مورد نیاز برای اجرای برنامه خوب روی وب است.
وبگاههای آینه ای: نسخه معادل یک وبگاه است.
وبگاههای خبری: همانند پایگاه اینترنتی اطلاعاتی است اما تنها اخبار و تفاسیر خبری را ارایه میدهد.
صفحهٔ اصلی شخصی: یک فرد یا یک گروه کوچک (مانند یک خانواده) هدایتش میکنند و حاوی اطلاعاتی است که فرد به سلیقهاش روی تار جهانگستر قرار میدهد.
وبگاههای برگه: وبگاهی که برای کسب اطلاعات مهم و امنیتی مانند رمزهای گذر و اطلاعات مربوط به کارتهای اعتباری طراحی شدهاست و میتواند با گمراه کردن فرد اطلاعات شخصی وی مانند کد سرپرستی امنیت اجتماعی وی یا اطلاعات کارتاعتباری وی را به دست آورد. (فیشینگ را ببینید).
وبگاههای سیاسی: پایگاهی اینترنتی که افراد بر روی آن دیدگاههای سیاسی خود را مطرح میکنند.
وبگاههای نمرهدهی: سایتی که در آن افراد یک موضوع خاص را ستایش کرده و یا از آن انتقاد میکنند. مانند ratemycar.com، ratemygun.com، ratemypet.com، hotornot.com.
وبگاههای مرور: وبگاهی که در آن افراد نظرات خود را راجع به انواع محصولات و خدمات با یکدیگر مطرح میکنند.
وبگاههای جستجوگر: سایتی که در آن اطلاعات کلی و دروازههایی برای دستیابی به اطلاعات بقیه وبگاهها و جستجو در وب ارایه شدهاست. نمونهٔ بارز این سایتها، وبگاه گوگل و پرکاربردترین وبگاههای از این نوع، سایت یاهو است.
وبگاههای ترسناک: وبگاهی که حاوی تصاویر یا مطالبی ترسناک است. مانند rotten.com و ratemypoo.com.
وبگاههای شکوائیه: sucks.com یک سایت وب معروف است که در آن افراد به انتقاد از اشخاص، مکانها، شرکتها، دولتها و سازمانها میپردازند.
وبگاههای درگاه وب: وبگاه که دروازه یا پورتالی را به سوی بقیهٔ منابع موجود روی شبکه اینترنت یا اینترانت باز میکند.
ود سایت: وبگاه که در آن جزئیات یک مراسم ازدواج مانند خاطرات، تصاویر، اطلاعات مربوط به آن ارایه میشود.
برخی از وبگاهها را میتوان در چندین طبقهبندی ارایهشده جای داد. مثلاً یک پایگاه اینترنتی تجاری میتواند ضمن ارایهٔ محصول، اسناد اطلاعاتی مختلف مانند مقالات سفید را ارایه کند. همچنین هر یک از ردهبندیهای ارایهشده دارای زیرطبقهبندیهایی نیز هستند. برای مثال، یک وبگاهمستهجن نوعی وبگاه تجارت الکترونیک یا سایت بازرگانی است(چرا که تلاش دارد حق عضویت خود را به کاربران بفروشد). یک وبگاهها طرفداری میتواند پایگاه اینتنتیای افتخاری باشد که در آن سرپرست سامانه به یک شخصیت معروف ادای احترام میکند.
بسیاری از وبگاههای تجاری شکل و شمایلی شبیه دفترک (بروشور)ی wikitionary دارند و در آنها تبلیغات تجاری فراوانی وجود دارند. برخی از سایتها هم وسیلهٔ ارتباطی افراد با یکدیگر از طریق گفتوگوی وب هستند.
وبگاهها دارای محدودیتهای معماری هستند (مثلاً توان محاسباتی اختصاص یافته وبگاه محدود است). وبگاههای بسیار بزرگ مانند یاهو، مایکروسافت، گوگل کارسازهای زیادی را به خدمت میگیرند و به تجهیزات بارگذاری پیشرفتهای نیاز دارند (مانند خدمات محتوای سامانههای سیسکو و کلیدهای شبکه).
واژهگزینی
«وبگاه» واژه مصوب گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای واژه «وبسایت» (Website) در زبان انگلیسی میباشند.
دامنه سطحبالای کد کشوری
دامنه سطحبالای کُد کشوری (به انگلیسی: country code Top Level Domain) (به اختصار ccTLD)، یک دامنهاینترنتی سطح بالا است که بطور عمومی برای یک کشور، یک منطقه خودمختار، یا منطقه وابسته به قلمرو یک کشور مورد استفاده قرار گرفته یا رزرو شده است.
همه دامنههای سطح بالای کد کشوری با شناسه استاندارد اسکی (به انگلیسی: ASCII) دارای دو حرف می باشد، بطوریکه می توان گفت همه دامنههای سطح بالای دو حرفی دامنه سطح بالای کد کشوری است.
در سال ۲۰۱۰، شرکت آیانا پیاده سازی دامنه سطح بالای بینالمللی شده کد کشوری، متشکل از حروف زبانهای محلی را برای استفاده کاربرها آغاز کرد. ایجاد و نمایندگی دامنه های سطح بالای کد کشوری در پرونده RFC 1591 شرح داده شده است.
علاوه بر دامنههای مبتنی بر استاندارد اَسکی، در حال حاضر چهار دامنه سطحبالای کد کشوری به زبانهای روسی و عربی وجود دارند که کد بینالمللی کشوری نامیده میشوند.
کاربرد نامتداول
سادگی در محدودیتهای اجرایی ثبت نام بعضی از دامنههای سطحبالای کد کشوری نتیجه خود را در نام دامنههایی چون i.am , fa.st , tip.it , start.at و go.to به نمایش می گذارد. تغییرات دیگر در استفاده از دامنه سطحبالای کد کشوری در جاییکه نام دامنه و دامنه سطحدوم و دامنه سطحبالای کد کشوری با هم یا نام دامنه و دامنه سطحبالای کد کشوری با هم برای تشکیل یک واژه یا عبارت استفاده می شود هک دامنه (به انگلیسی: Domain Hack) نامیده می شود. نتیجه این امر را میتوان در دامنههایی چون blo.gs (دامنه .gs مربوط به جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی) , del.icio.us (دامنه .us مربوط به ایالات متحده آمریکا)، و cr.yp.to (دامنه .to مربوط به تونگا) مشاهده کرد. دامنه .co برای کلمبیا علاقه قابل توجهی را به عنوان هماورد شایسته ای برای دامنههای سطحبالای عمومی برای استفاده تجاری به عنوان مخففی از واژه company ایجاد کرد. در ژوئن و جولای سال ۲۰۱۰ دامنه .co برای ثبت عمومی آزاد شد.
دامنههای سطحبالای کد کشوری غیرمتعارف (مانند .cm) ممکن است بیشتر در اثر اشتباه نگارش نوشته شود. علاقه به دامنه .cm برای کامرون از آنجا ناشی شد که امکان دارد مردم براثر اشتباه نگارش حرف o را از دامنه وبسایتهای .com جا بیندازند.
استفاده تجاری و نامتداول
برخی از کوچکترین کشورهای دنیا اجازه استفاده تجاری از دامنههای سطحبالای خود را ارائه کردند. برای مثال, تووالو و ایالات فدرال میکرونزی، کشورهای کوچکی در اقیانوس آرام، بترتیب با VeriSign و FSM Telecommunications برای فروش نام های دامنه با استفاده از دامنههای سطحبالای .tv و .fm به ایستگاه های تلویزیونی و رادیویی همکاری می کنند.
دامنههای سطحبالای کد کشوری نامتداول دامنههای سطحبالایی است که بخاطر نامشان برای اهداف مختلفی خارج از کشور مطبوع خود مورد استفاده قرار می گیرد.
برای مثال:
.ac (جزایر آسنسیون) به عنوان دامنهای برای استان وستربوتن در سوئد، مخففی برای عبارت (Västerbotten County).
.ad (آندورا) اخیرا بطور فزایندهای به عنوان دامنهای برای شرکتها و سرویسهای تبلیغات، به عنوان مخففی برای عبارت (ADvertising).
.ag (آنتیگوآ و باربودا) گاهی به عنوان دامنهای برای وبسایتهای کشاورزی، به عنوان مخففی برای عبارت (AGricultural)، در آلمانی AG مخفف واژه Aktiengesellschaft برای شرکت های مبتنی بر سهام داری و مشابه مخفف Inc. در ایالات متحده آمریکا می باشد.
.am (ارمنستان) گاهی به عنوان دامنهای برای ایستگاههای رادیویی ایام یا برای هکهای دامنه (مثال .i.am).
.as (جزایر ساموآی آمریکا) در استونی, دانمارک و نروژ , AS برای شرکت های مبتنی بر سهام داری و مشابه مخفف Inc. در ایالات متحده آمریکا می باشد. در جمهوری چک، مشترک شرکت سهامی a.s. و مخفف عبارت (Akciová Spolecnost) می باشد.
.at (اتریش) به عنوان دامنهای برای پایان بخشیدن به واژه های ختم شده به at در انگلیسی (مثال e.ate.at).
.be (بلژیک) گاهی به عنوان دامنهای برای استان برن در سوییس، به عنوان مخففی برای عبارت (BErn).
.by (بلاروس) گاهی در آلمان به عنوان دامنهای برای استان بایرن، مخففی برای عبارت (BaYern).
.ca (کانادا) گاهی برای استفاده در هکهای دامنه (مثال histori.cahistori.ca دامنهاینترنتی موسسه سلطنتی هیستوریکا)، البته این نوع از استفاده از دامنه .ca محدود به داشتن اقامت در خود کانادا می باشد.
.cc (جزایر کوکوس) به عنوان دامنهای برای طیف گستردهای از اجتماعهای دانشگاهی، مخصوصا پیش از اعطای اجازه استفاده از .edu.
.cd (جمهوری دموکراتیک کنگو) به عنوان دامنهای برای تجارت لوح فشرده و وبسایتهای اشتراک گذاری.
.ch (سوئیس) به عنوان دامنهای برای وبسایت بعضی کلیساها (CHurch).
.ck (جزایر کوک) بطور قابل توجهی بوسیله طنز ناتان بارلی (به انگلیسی: Nathan Barley) از کریس موریس (به انگلیسی: Chris Morris) که به همراه دامنه .co به معنی واژه خروس (cock) می باشد مورد سوءاستفاده قرار گرفت (مثال .co.ck در trashbat.co.cktrashbat.co.ck).
.co (کلمبیا) به عنوان دامنهای برای اهداف تجاری، مخففی برای عبارتهای “COmmercial” , “COrporation” یا “COmpany”.
.dj (جیبوتی) به عنوان دامنهای برای تجارت لوح فشرده و هنرمندان دیجی.
.fm (ایالات فدرال میکرونزی) اغلب به عنوان دامنهای برای ایستگاههای رادیویی افام و حتی ایستگاههای رادیویی غیر افام مانند ایستگاههای رادیوی اینترنتی.
.gi (جبل الطارق)
.gg (گینه استوایی) گاهی به عنوان دامنهای برای صنایع بازی و قماربازی، بخصوص در مورد مسابقه اسب سواری و پوکر آنلاین.
.im (جزیره مان) گاهی به عنوان دامنهای برای سرویسها و برنامههای پیامرسان، به عنوان مخففی برای عبارت (Instant Messaging).
.in (هند) به عنوان دامنهای برای صنعت اینترنت، مخففی برای عبارت (INternet).
.io (قلمروی اقیانوس هند بریتانیا). نمونه قابل توجه در وبسایت اشتراک گذاری آنلاین Drop.ioDrop.io و وبسایت فهرست کار Done.ioDone.io.
.is (ایسلند) به عنوان معنی واژه است یا هست (is) در زبان انگلیسی که یک فعل است یا در هکهای دامنه (مثال نام.is.صفت یا فعل).
.it (ایتالیا) به عنوان دامنهای برای استفاده در هکهای دامنه (مثال .has.it).
.je (جرسی) اغلب به عنوان بیان کوچک بودن در زبان هلندی (مثال huis.je) و به عنوان معنی واژه شما (you) (مثال zoek.je به معنی جستجوی شما)، یا به عنوان معنی واژه من (I) در زبان فرانسوی (مثال moi.jemoi.je).
.la (لائوس) به عنوان دامنهای برای لس آنجلس، مخففی برای عبارت (Los Angeles).
.li (لیختنشتاین) به عنوان دامنهای برای لانگ آیلند، مخففی برای عبارت (Long Island).
.lv (لتونی) به عنوان دامنهای برای لاس وگاس یا عشق، مخففی برای عبارت های (Las Vegas) یا (LoVe).
.ly (لیبی) به عنوان دامنهای برای پایان بخشیدن به واژه های ختم شده به ly در انگلیسی.
.md (مولداوی) به عنوان دامنهای برای صنایع پزشکی، مخففی برای عبارت (MeDical).
.me (مونته نگرو) به عنوان دامنهای برای استفاده شخصی و هکهای دامنه.
.mn (مغولستان) به عنوان دامنهای برای مینه سوتا، مخففی برای عبارت (MiNnesota).
.ms (جزایر مونتسرات) به عنوان دامنهای برای طرحهای مایکروسافت (مثال popfly.mspopfly.ms)، مخففی برای عبارت (MicroSoft).
.mu (جزیره موریس) به عنوان دامنهای برای صنعت موسیقی، مخففی برای عبارت (MUsic).
.ni (نیکاراگوئه) گاهی به عنوان دامنهای برای شرکتهای واقع در ایرلند شمالی مورد پذیرش قرار می گیرد، مخففی برای عبارت (Northern Ireland)، مخصوصا برای تمایز با استفاده همیشگی از .uk در همه جای بریتانیای کبیر.
.nu (نیووی) به عنوان معنای واژه جدید (new) در زبان انگلیسی و معنی واژه حالا (now) در زبان های اسکاندیناوی و هلندی و معنی واژه عریان (nude) در زبان فرانسوی و پرتغالی.
.pr (پورتوریکو) به عنوان دامنهای برای روابط عمومی ها، به عنوان مخففی برای عبارت (Public Relations).
.py (پاراگوئه) به نشانی nic.py مراجعه کنید.
.rs (صربستان) به عنوان دامنهای برای پایان بخشیدن به واژه های ختم شده به rs در انگلیسی (مثال blogge.rs).
.sc (جزایر سیشیل) گاهی به عنوان دامنهای برای منابع، مخففی برای عبارت (SourCe).
.sh (جزیره سنت هلن) گاهی به عنوان دامنهای برای نهادهای مرتبط به آلمان، ایالت اشلسویگ-هولشتاین از آلمان، استان شافهاوسن از سوئیس، یا شهرهای شانگهای و شنژن از چین، مخففی برای عبارت های (Schleswig-Holstein) , (ScHaffhausen) , (SHanghai) یا (SHenzen).
.si (اسلوونی) به عنوان دامنهای برای وبسایتهای اسپانیایی به معنی واژه بلی در آن زبان.
.sr (سورینام) به عنوان دامنهای برای بزرگترها در ایالات متحده آمریکا، به عنوان مخففی برای عبارت (SenioRs).
.st (سائوتومه و پرینسیپ) به عنوان دامنهای برای خیابان، مخففی برای عبارت (STreet).
.tk (توکلائو) خریداری شده بوسیله یک شخص و قرار گرفته شده در دسترس عموم.
.tm (ترکمنستان) به عنوان دامنهای برای مارک تجاری، مخففی برای عبارت (Trade Mark).
.to (تونگا) اغلب به عنوان معنای واژه به (to) در زبان انگلیسی یا در هکهای دامنه (مثال go.to)، همچنین به عنوان دامنهای برای شهر تورنتو در کانادا یا شهر تورین در ایتالیا، مخففی برای عبارت های (TOronto) و (Turin) یا (TOrino در زبان ایتالیایی).
.tv (تووالو) به عنوان دامنهای برای تلویزیون یا اهداف صنعت سرگرمی. همچین برای تجارت های محلی استان تریویزو در ایتالیا.
.vg (جزایر ویرجین بریتانیا) به عنوان دامنهای برای بازیهای ویدیویی، مخففی برای عبارت (Video Games).
.vu (جزیره وانواتو) به عنوان معنای واژه دیده می شود (seen) در زبان فرانسه و مخففی برای واژه دیدن (view) در زبان انگلیسی.
.ws (ساموآ، پیشتر ساموآی غربی) به عنوان دامنهای برای وبسایت، مخففی برای عبارت (WebSite).
نشانی وب
نشانی وب یا نشانی اینترنتی (به انگلیسی: Uniform Resource Locator) یا یوآرال (به انگلیسی: URL) مشخصکنندهٔ موقعیت مکانی و نحوهٔ واکشی یک منبع در اینترنت یا شبکههایی مشابه اینترنت است. در استفادهٔ عامه گاهی آن را به اشتباه به جای یوآرآی بکار میبرند، درحالی که این دو باهم متفاوتند. یوآراِل در سال ۱۹۹۰ توسط تیم برنرز-لی بعنوان بخشی از یوآرآی ساختهشد.
با توجه به ناهمگون بودن سیستم های عامل و کامپیوترها در دنیا،به عنوان یک نیاز بنیادی باید بتوان فایل ها و پروسه ها را از لحاظ سبک نام گذاری و محل استقرار آن ها بر روی یک ماشین، هماهنگ و استاندارد کرد. یعنی یک روش آدرس دهی برای هر منبع انتخاب شود به گونه ای که بتواند به سه سوال برای هر فایلی در دنبا پاسخ دهد
1. نام فایل (منبع) چیست؟
2. محل دقیق ذخیره شده فایل (منبع) کجاست؟
3. به چه روشی باید به فایل (منبع) دسترسی داشت و طبق چه قاعده ای می توان آن را انتقال داد؟
آدرس URL شامل سه قسمت اصلی اساسی است:
الف) شناسه ی پروتکل که به آن پروتکل انتقال نیز گفته می شود.
ب) نام ماشینی که فایل روی آن قرار دارد.
ج) شاخه (دایرکتوری) و نام فایل
نام ماشین سرویس دهنده در URL می تواند با آدرس IP معادل با آن جایگزین شود. ولی استفاده از آدرس IP به جای نام نمادین مرسوم نیست زیرا به راحتی به خاطر سپرده نمیشود ولی در مجموع امکان پذیر است و چون نیازی به ترجمه ی نام حوزه ندارد طبیعتاً اندکی سریع تر عمل می کند. توصیه موکد این است که سعی کنید تمامی حروف آدرس URL را کوچک وارد کنید مگر آنکه صریحاً به صورت حروف بزرگ معرفی شده باشند. برخی از پروتکل های انتقال که در آدرس URL قابل تعریف هستند:
http مورد استفاده در انتقال صفحات ابرمتن ftp مورد استفاده در انتقال فایل file مورد استفاده در فایل های محلی news مورد استفاده در گروه های خبری telnet مورد استفاده در تل نت
کسب و کار الکترونیک
کسب و کار الکترونیک عبارتست از کاربردی کردن کلیه سیستمهای اطلاعاتی برای تقویت و کنترل فرآیندهای کسب و کار. امروزه این فرآیندها با استفاده از تکنولوژیهای مبتنی بر وب توسعه مییابند .
کسب و کار الکترونیکی در یک تعریف ساده واژهای به معنی انجام کسب و کار با استفاده از ارتباطات راه دور و ابزارهای مرتبط است . تجارت الکترونیک از این دست دارای مفهومی کوچکتر و محدودتر نسبت به کسب و کار الکترونیکی است . در تجارت الکترونیک حتماً باید بین دو طرف پول رد و بدل شود ( تا به مفهوم تجارت برسیم ) ولی در کسب و کار الکترونیک لازم نیست پولی مبادله گردد . به عنوان مثال دادگاهی که در آن محاکمه از طریق فضای اینترنتی انجام میگردد کسب و کار الکترونیک محسوب میشود .
برخی نیز کسب و کار الکترونیک را ترکیبی از تجارت الکترونیک، هوشمندی شرکتها، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیرهٔ تامین و برنامه ریزی منابع شرکت میدانند که به صورت زیر بیان میشود :
كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك تعاريف متعددي دارد كه در زير به برخي از آنها اشاره مي شود: - كسب و كار الكترونيك وسيله اي كه مسير رسيدن بنگاهها به بازار را هموار مي سازد. مسيري كه مشتريان در آنجا اقدام به خريد كالا و خدمات مي كنند؛ - كسب و كار الكترونيك وسيله اي است كه به استفاده كنندگان آن امكان رسيدن به مشتريان موثر و كارآمد را فراهم مي سازد؛ - كسب و كار الكترونيك توانايي هدايت تجارت از طريق شبكه هاي الكترونيك نظير اينترنت و شبكه جهاني است.
تجارت الكترونيك
براساس تعريف دفتر توسعه جامعه اروپا(OECD) به طور كلي تجارت الكترونيك، معاملات را در ارتباط با فعاليتهاي تجاري افراد و سازمانها شكل مي دهد. اين فعاليتها براساس پردازش و انتقال اطلاعات ديجيتالي (متن، صدا و تصاوير) مبتني هستند. تجارت الكترونيك، به مجموعه فعاليتهايي اطلاق مي گردد كه مستقيماً به وسيله ارتباطات الكترونيكي (شبكه اي) پشتيباني مي شود.
تفاوت كسب و كار الكترونيك و تجارت الكترونيك كسب و كار الكترونيك به مفهوم كلي شامل به كارگيري فناوريهاي جديد براي برقراري ارتباطات زنجيره اي بين سازندگان، فروشندگان، عرضه كنندگان و به طور كلي ارايه دهندگان كالا و خدمات از يك سو و خريدار و مصرف كننده و يا به طور كلي مشتري از سوي ديگر است و نتيجه آن اتخاذ تصميمهاي بهتر، بهينه سازي كالا و خدمات، كاهش هزينه ها و گشودن كانالهاي جديد است. ولي تجارت الكترونيك به هر شكلي از نقل و انتقالات در تجارت اطلاق مي شود كه در آن طرفين، بيشتر از طريق الكترونيكي با يكديگر در تماس هستند تا از طريق نقل و انتقالات فيزيكي. به عبارت ديگر، تجارت الكترونيك زيربخشي از كسب و كار الكترونيك در سازمانها است، زيرا در كسب و كار الكترونيك، شكل الكترونيكي كليه فرايندهاي كسب و كار سازمان از قبيل توليد، تحقيق و توسعه امور اداري، مالي، مديريت نيروي انساني، پشتيباني و تجارت مطرح است. در حالي كه در تجارت الكترونيك تنها فرايند تجارت سازمان به صورت الكترونيك يك جزء بنيادي از كسب و كار الكترونيك به حساب مي آيد. كسب و كار الكترونيك باعث مي شود تا فرايندهاي تجارت، روابط و دادوستد جهاني گردد. محيط تجاري شركت، ممكن است، شامل يك شبكه جهت دسترسي به سازمانهاي عمومي يا شبكه هايي كه با محافظت خاص براي دسترسي افرادي خاص طراحي شده و يا حتي شبكه داخلي باشد كه براي دسترسي افراد و كارمندان داخل شركت طراحي شده است. كسب و كار الكترونيك تنها قراردادن يك صفحه شبكه اي نيست. بلكه محيط مدلهاي تجاري اعم از تجارت با كارمندان، مشتريان، تامين كنندگان و شركا است. (سرمد، 1382، ص3)
انواع كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك بسته به اينكه طرفهاي معامله سازمانها يا افراد باشند به انواع زير تقسيم مي شوند. در اينجا روابط بر مبناي اهداف تجاري شكل مي گيرد. واحد تجاري با واحد تجاري (BUSINESS TO BUSINESS = B2B) ؛ واحد تجاري با مصرف كننده (BUSINESS TO CONSUMER = B2C) مصرف كننده با مصرف كننده (CONSUMER TO CONSUMER = C2C) واحد تجاري با دولت (BUSINESS TO GOVERNMENT = B2G) دولت با واحد تجاري (GOVERNMENT TO BUSINESS = G2B)
شيوه هاي كسب و كار الكترونيك
به طور كلي سه شيوه معاملات كسب و كار الكترونيكي وجود دارد: OFF LINE = در اين شيوه بنگاهها براي انجام فعاليتهاي تجاري از سيستم پست الكترونيكي استفاده مي كنند.
ON LINE = در اين شيوه،& بنگاهها از طريق «<تعيين كننده متحدالشكل منبع» (UNIFORM RESOURCE LOCATOR = URL) اقدام به معاملات تجاري مي كنند. URL ها آدرسهايي هستند كه ساختار آنها براي همه كامپيوترها يكسان است و به وسيله آن مي توان به منبع مورد نظر دست يافت (اسنل، 1379، ص 77). دروازه شبكه (PORTAL) يك صفحه شبكه است كه در آن لينك هايي براي رفتن به سايت هاي محتوي اخبار مربوط به موضوعهاي مختلف وجود دارد. اين صفحات داراي تعداد زيادي آدرس با موضوعهاي مختلف هستند. (اسنل، 1379، ص 97). خدمات دروازه شبكه اغلب شامل موتورهاي جستجوگر، پست الكترونيكـــــي، چت، نقشه ها، فروش و گزينه هاي ديگري براي مشتريان است. درواقع دروازه هاي شبكه هدفي براي تبليغات و بازاريابي هستند.مزاياي استفاده از كسب و كار الكترونيك: نزديك شدن ارتباطات؛ دستيابي به بازارهاي جديد؛ افزايش ميزان فروش و سود؛ حذف هزينه هايي مانند تهيه كاغذ، چاپ، بروشور و كاتالوگ؛ كاهش هزينه هاي معاملاتي و تداركاتي؛ بهبود مديــريت بر روابط مصرف كننده، عرضه كننده و كاركنان؛ كاهش آلودگي محيط زيست، ترافيك و ازدحام.
معايب كسب و كار الكترونيك مسئله امنيت، امكان ورود به سيستم هاي شما از طريق آدرس پست الكترونيكي، سايت شبكه و دستيابي به اطلاعات مالي و غيره؛ اختلال در برنامه كاري در صورت خرابي سيستم؛ از دست دادن كنترل؛ مشكلات و هزينه هاي به روز بودن با فناوريهايي كه به سرعت پيشرفت مي كنند.
چارچوب تحليلي گسترش و نفوذ هر فناوري بستگي به چند عامل نظير منافع بالقوه فناوري، ظرفيت جذب بنگاهها دارد. منافع بالقوه نه تنها به توليدكنندگان كالاها و خدمات مي رسد كه از فناوري جديد استفاده مي كنند، بلكه مصرف كنندگان آن كالاها و خدمات نيز از آن بهره مند مي شوند. براي مثال، رشد سريع اينترنت باعث مي شود هم عرضه كنندگان و هم مصرف كنندگان از مطلوبيت بيشتري برخوردار گردند.
پذيرش فناوري كسب و كار الكترونيك تابعي از چندين عامل است. اين عوامل در اكثر مواقع اثر تقويت كننده دو جانبه اي (متقابلي) بر يكديگر دارند ملاحظات بين المللي كه شامل صادرات، واردات فنــــاوري و... است در تعامل با كسب و كار الكترونيك، اثرتقويت كننده بر يكديگر دارند. در اين حالت بنگاه در سطح بين المللي با پذيرش كسب و كار الكترونيك واردات و صادرات خود را برمبناي اصول استاندارد كسب و كـــــار الكترونيك شكل مي دهد. از طرف ديگر قرار گرفتن كالا و خدمات در فضاي تجارت الكترونيكي موجب حذف فاصله بين مبدا و مقصد كالاها و خدمات مي گردد و تغييرات اساسي در بازارهاي هدف به وجود مي آورد. موفقيت در اين فرايند، منوط به مديريت كارا و حرفه اي اسـت. مديريت حرفـه اي با درك و شناخت از فضاي ارتباطات بين المللي، شيوه هاي كسب و كار الكترونيك را متناسب با ملاحظات بيـــن المللي تطبيق مي دهد. از طرف ديگر، مديريت حرفه اي با تجارت مدرن روابط غيرمعمـــول را تصحيح مي كند. حجم عمليات، اثرات دو سويه اي را بر كسب و كار الكترونيك دارد. از آنجايي كه استفاده از كسب و كار الكترونيك باعث دستيابي به انبوهي از مشتريان با سلايق مختلف مي گردد. لذا بنگــاههاي فعال در امر تجارت بين المللي با گسترش ظـــرفيت توليدي و تنوع بخشي به توليدات كالا و خدمات سعي در جذب مشتريان بيشتر است. يكي از شرايط مهم ديگر در كسب و كار الكترونيك وجود شبكه ارتباطي قوي همراه با اطمينان بالاست. دسترسي به پهناي باند بالاتر در اختيار هيچ كدام از بنگاهها نيست. پهناي باند قسمتي از زيرساختهاي نهادينه شده توسط دولت است. هرقدر اين پهنا بالاتر باشد، حجم وسرعت اطلاعاتي كه ردوبدل مي كند بيشتر خواهد بود. از اين رو با درنظر گرفتن نقش مهمي كه اين عامل مي تواند در موقعيت خدمات شبكه با توان بالا داشته باشد، خصوصي سازي و مقررات زدايي خدمات ارتباطي به منظور افزايش كارايي در سيستم مخابرات در كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته مورد تاكيد قرار مي گيرد. متغيرهاي رفتاري نظير ميزان مهارت نيروي انساني بنگاهها، حجم سرمايه گذاري در تحقيق و توسعه و نرخهاي دستمزد، از عوامل مهمي هستند كه در پذيرش كسب و كار الكترونيك توسط بنگاهها موثرند. هرقدر بنگاه تجاري در سطح بين المللي از نيروي انساني متخصص بيشتري برخوردار باشد و منابع بيشتري را به سرمايه گذاري تخصيص دهد، موقعيت بهتــــــري در جذب و پذيرش كسب و كار الكترونيك دارد. همچنين دستمزدهاي بالا هميشه انگيزه عمده اي براي نيروي كار جهت افزايش كارايي و نوآوري به حساب مي آيد. در نتيجه به كارگيري كسب و كار الكترونيك منافع متعددي را به دنبال دارد. علي رغم اينكه بسياري از منافع موجود در شكل يك ذكر گرديد، بسياري از بنگاهها به دليل پايين بودن هزينه مشاركت را قبول مي كنند اينترنت باعث ارزاني دسترسي به اطلاعات و بازارهاي جهاني مي شود. اين عامل موجب مي گردد سرعت عمل در بازارهاي چند منظوره كه براي توليد كالاها و اطلاعات است، بالا برود. به طور بالقوه شكل تازه اي به سازمان دهي زيرساخت مشاغل مــــوجود مي بخشد و با ارزش گذاري مجدد، راه را براي انجام معاملات تجاري باز مي كند و با مهندسي مجدد بازرگاني محدوديتهايي كه به طور سنتي توليدكنندگان را از مشتريان جدا مي ساخت رها مي سازد.از سوي ديگر، فعاليتهاي منفصل و جدا از هم نظير سفارش، پرداخت و خدمات بعد از فروش، ممكن است به يك فرايند واحد ادغام شده و باعث كاهش هزينه هاي اعتباري گردد. نتيجه چنين فرايندي منتهي به افزايش كارايي و رقابت پذيري در بين بنگاههاي صادراتي است. نتيجه گيري
باتوجه به چارچوب تئوريك مطرح شده و بررسي تجربه هند از كسب و كار الكترونيك براي افزايش انگيزه صادراتي پيشنهادات زير براي بنگاههاي تجاري فعال در امور بازرگاني به بنگاههاي بين المللي توصيه مي شود. ورود به سازمان تجارت جهاني و قرار گرفتن در وضعيت رقابتي امري اجتناب ناپذير است. از اين رو استفاده از فناوريهاي نوين تجاري در بنگاههاي صادراتي مورد تاكيد قرار مي گيرد. از آنجا كه موفقيت در كسب و كار الكترونيك نيازمند توجه به عوامل جانبي و تاثيرگذار بر آن است. لذا مديريت حرفه اي و به كارگيري نيروي كار متخصص براي تقويت كسب و كار الكترونيك براي بنگاهها توصيه مي شود.
دامنه اینترنتی (به انگلیسی: Internet domain) پسوندی است که در بخشهای پایانی نشانی اینترنتی وبگاهها میآید.
پسوندهای ملی
هریک از کشورهای جهان دارای یک یا چند پسوند ملی یا «دامنه سطحبالای کد کشوری» هستند که برای سایتهای منصوب به آن کشور استفاده میشوند. دامنه سطحبالای کد کشور ایران .ir است و کد بینالمللی . ایران نیز مراحل آزمایشی را میگذراند.
تاریخچه پیدایش و گسترش
در ۱۵ مارس ۱۹۸۵، اولین نام دامنه تجاری (.COM) به نام سیمبولیکس بوسیله یک شرکت سیستمهای رایانهای به نام Symbolics در کمبریج ماساچوست ثبت شد.
در ۱۹۹۲ کمتر از ۱۵۰۰۰ دامنه.COM ثبت شده بود.
در دسامبر ۲۰۰۹ حدود ۱۹۲ میلیون نام دامنه وجود داشت که بخش بزرگی از آنها دامنه پرطرفدار.COM بود. تعداد آنها در ۱۵ مارس ۲۰۱۰ به حدود ۸۴ میلیون رسید که شامل ۱۱٫۹ میلیون وب سایت کسب و کار آنلاین و تجارت الکترونیک , ۴٫۳ میلیون وب سایت تفریحی , ۳٫۱ میلیون وب سایت مرتبط با امور مالی، و ۱٫۸ میلیون وب سایت ورزشی میشد.
ماهانه حدود ۶۶۸ هزار دامنه.COM جدید ثبت میشود.
سیمبولیکس
سیمبولیکس (به انگلیسی: Symbolics Computer Corporation) نام شرکتی رایانهای پایهگذاریشده در ماساچوست بود که به سبب ساختن ماشینهای لیسپ—رایانههایی که میتوانستند کدهای زبان برنامهنویسی لیسپ را اجرا کنند—شناختهشده میشد. این شرکت اولین نام دامنهٔ اینترنتی را با عنوان symbolics.com در ۱۵ مارس ۱۹۸۵ میلادی ثبت کرد.
تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک (به انگلیسی: Electronic commerce) فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکههای کامپیوتری و اینترنت است.
تاریخچه
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع، یک پیشرفت تکنیکی باعث رونق تجارت شد و آن هم ساخت کشتی بود. در حدود ۲۰۰۰سال قبل از میلاد، فینیقیان تکنیک ساخت کشتی را بکار بردند تا از دریا بگذرند و به سرزمینهای دور دست یابند. با این پیشرفت، برای اولین بار مرزهای جغرافیایی برای تجارت باز شد و تجارت با سرزمینهای دیگر آغاز گشته و روشهای خلاقانهای بصورتهای گوناگون به آن اضافه شد تا امروز که یکی از محبوبترین روشهای تجارت خرید اینترنتی در دنیای وب است. شما میتوانید در زمانهای پرت، در هر زمان و مکان حتی با لباس خواب میتوانید اینکار را بکنید. به معنای واقعی هر کسی میتواند صفحه اینترنتی خود را ساخته و کالاهای مورد نیازش را در آن ارایه دهد. البته تاریخچه تجارت الکترونیک با تاریخچه اختراعات قدیمی مثل کابل، مودم، الکترونیک، کامپیوتر و اینترنت پیوند خوردهاست. تجارت الکترونیک به شکل کنونی در سال ۱۹۹۱ محقق شد. از آن زمان هزاران هزار کسب و کار و تجار وارد این دنیا شدهاند. در ابتدا تجارت الکترونیک به معنای فرایند انجام اعمال تراکنش الکترونیکی مورد نظر را انجام دادن بود. درواقع تجارت الکترونیک برای اسان سازی معاملات اقتصادی به صورت الکترونیک تعریف شد. استفاده از این فناوری مانند Electronic Data Interchange (EDI)تبادل الکترونیکی اطلاعات وElectronic Funds TRANSFER (EFT) انتقال الکترونیکی سرمایه، که هر دو در اواخر ۱۹۷۰ معرفی شدهاند. و به شرکتها و سازمانها اجازه ارسال اسناد الکترونیکی را داد. و اجازه تجارت کردن با ارسال اسناد تجاری مثل سفارشهای خرید یا فاکتورها را به صورت الکترونیکی، میدهد. با رشد و پذیرش کارت اعتباری،(ATM) Automated teller machine ماشین تحویلدار خودکار و تلفن بانک در دهه ۱۹۸۰ باعث فرم گیری تجارت الکترونیک شد. نوع دیگر تجارت الکترونیک سیستم رزرواسیون هواپیمایی بوسیله Sabre در امریکا و Travicom در بریتانیا، ارایه شدهاست. از دهه ۱۹۹۰ به بعد تجارت الکترونیک شامل اضافاتی مثل enterprise resource planning system (ERP) سیستم برنامه ریزی منابع سرمایه، data mining داده کاوی، data warehousing انبار داده شدهاست. در ۱۹۹۰، Tim Bermers-lee مرورگر وب جهان گسترده را اختراع کرد و شبکه ارتباطی اکادمیک را به سیستم ارتباطی هرروز و برای هر شخص در جهان وسیع دگرگون ساخت که اینترنت یا www خوانده میشود. سرمایهگذاری تجاری بروی اینترنت بخاطر کافی نبودن سرمایهگذاری کاملاً محدود شده بود. اگر چه اینترنت محبوبیت جهانی گستردهای در حدود ۱۹۹۴ با استفاده از مرورگر وب Mosaic پیدا کرده بود. معرفی پروتکلهای امنیتی و DSL (اشتراک خط دیجیتال) که ارتباط مستمر را با اینترنت را اجازه میداد حدود ۵ سال طول کشید.. البته در سال ۲۰۰۰ بحران The dot-com bust باعث برشکستگی خیلی از شرکتهای تجاری بزرگ و نتایج ناگواری را بوجود اورد، باعث بازبینی قوانین و افزایش مزایا و امکانات تجارت الکترونیک کردند و تا انتهای سال ۲۰۰۰، خیلی از شرکتهای تجاری امریکایی و اروپایی سرویس هایشان را از طریق اینترنت ارایه دادند. از ان موقع مردم به کلمهای به عنوان تجارت الکترونیک با توانایی خرید کالاهای گوناگون از طریق اینترنت با استفاده از پروتکلهای امنیتی و سرویسهای پرداخت الکترونیکی که در ان مشارکت کردند، اشنا شدند. واز این زمان رقابت شدید بین شرکتها و سازمانها شدت گرفتو با گذشت زمان هم اینرقابت تنگتر شدهاست. جالب این که تا پایان سال ۲۰۰۱ بیش از ۲۲۰ بیلیون دلار معاملات مالی توسط صدها سایت تجاری بر روی اینترنت انجام پذیرفتهاست و در همین سال مدل تجارت الکترونیک B2B دارای در حدود ۷۰۰ میلیارد تراکنش بود. و در سال ۲۰۰۷ سهم تجارت الکترونیک در خرده فروشی کل دنیا ۳٫۴٪ بودهاست که انرا در سال ۲۰۱۰، ۵٫۱٪ اعلام نمودند که این امار رشد سریع این شیوه تجارت کردن را میرساند.
سیر زمانی
۱۹۷۹: Michael Aldrich خرید آنلاین را اختراع کرد
۱۹۸۱: Thomson Holidays اولین خرید انلاین B2B را در بریتانیا ایجاد کرد.
۱۹۸۲: Minitel سیستم سراسر کشور را در فرانسه بوسیله France Telecom و برای سفارش گیری انلاین استفاده شدهاست.
۱۹۸۴: Gateshead اولین خرید انلاین B2C را بنام SIS/Tesco و خانم Snowball در ۷۲ اولین فروش خانگی انلاین را راه انداخت.
۱۹۸۵: Nissan فروش ماشین و سرمایهگذاری با بررسی اعتبار مشتری به صورت انلاین از نمایندگیهای فروش
۱۹۸۷: Swreg شروع به فراهم اوردن ومولفهای اشتراک افزار و نرمافزار به منظور فروش انلاین محصولاتشان از طریق مکانیسم حسابهای الکترونیکی بازرگانی.
۱۹۹۰: Tim Berners-Lee اولین مرورگر وب را نوشت، وب جهان گستر، استفاده از کامپیوترهای جدید
۱۹۹۴: راهبر وب گرد: Netscape در اکتبر با نام تجاری Mozilla ارایه شد. Pizza Hut در صففحه وب سفارش دادن انلاین را پیشنهاد داد. اولین بانک انلاین باز شد. تلاشها برای پیشنهاد تحویل گل و اشتراک مجله به صورت انلاین شروع شد. لوازم بزرگسالان مثل انجام دادن ماشین و دوچرخه به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. Netscape 1.0 در اواخر ۱۹۹۴ با رمزگذاری SSL که تعاملات مطمئن را ایجاد میکرد، معرفی شد.
۱۹۹۵: Jeff Bezos، Amazon.com و اولین تجارتی ۲۴ ساعته رایگان را راه انداخت. ایستگاههای رادیوی اینترنتی رایگان، رادیو HK ورادیوهای شبکهای شروع به پخش کردند. Dell و Cisco به شدت از اینترنت برای تعاملات تجاری استفاده کردند. eBay توسط Pierre Omidyar برنامه نویس کامپیوتر به عنوان وب سایت حراج بنیانگذاری شد.
۱۹۹۸: توانایی خریداری و بارگذاری تمبر پستی الکترونیکی برای چاپ از اینترنت. گروه Alibaba در چین با خدمات B2B و C2C, B2C را با سیستم خود تاییدی تاسیس شد.
۱۹۹۹: Business.com به مبلغ ۷٫۵ میلیون دلار به شرکتهای الکترونیکی فروخته شد. که در سال ۱۹۹۷ به ۱۴۹٬۰۰۰ دلار خریداری شده بود. نرمافزار اشتراک گذاری فایل Napster راهاندازی شد. فروشگاههای ATG برای فروش اقلام زینتی خانه به صورت انلاین راهاندازی شد.
۲۰۰۰: The dot-com bust
۲۰۰۲: ایبی برای پیپال ۱٫۵ میلیون دلار بدست اورد. Niche شرکتهای خرده فروشی و فروشگاههای CSN و فروشگاهای شبکهای را با منظور فروش محصولات از طریق ناحیههای هدف مختلف نسبت به یک درگاه متمرکز.
۲۰۰۳: Amazon.com اولین سود سالیانه خود را اعلان کرد.
۲۰۰۷: Business.com بوسیله R.H. Donnelley با ۳۴۵ میلیون دلار خریداری شد.
۲۰۰۹: Zappos.com توسط Amazon.com با قیمت ۹۲۸ میلیون دلار خریداری شد. تقارب خرده فروشان و خرید اپراتورهای فروش وبسایتهای خصوصی RueLaLa.com بوسیله GSI Commerce به قیمت ۱۷۰ میلیون دلار بعلاوه سود فروش از تا سال ۲۰۱۲.
۲۰۱۰: Groupon گزارش داد پیشنهاد ۶ میلیار دلاری گوگل را رد کردهاست. در عوض این گروه طرح خرید وب سایتهای IPO را تا اواسط ۲۰۱۱ دارد.
۲۰۱۱: پروژه تجارت الکترونیک امریکا و خرده فروشی انلاین به ۱۹۷ میلیارد دلار رسیدهاست که نسبت به ۲۰۱۰ افزایش ۱۲ درصدی داشتهاست. Quidsi.com, parent company of Diapers.comتوسط Amazon.com به قیمت ۵۰۰ میلیون بعلاوه ۴۵ میلیون بدهکاری و تعهدات دیگر خریداری شد.
چکیده
تجارت الکترونیکی را میتوان انجام هرگونه امور تجاری بصورت آنلاین و ازطریق اینترنت بیان کرد. این تکنیک در سالهای اخیر رشد بسیاری داشتهاست و پیشبینی میشود بیش از این نیز رشد کند. تجارت الکترونیکی به هرگونه معاملهای گفته میشود که در آن خرید و فروش کالا و یا خدمات از طریق اینترنت صورت پذیرد و به واردات و یا صادرات کالا ویا خدمات منتهی میشود. تجارت الکترونیکی معمولاً کاربرد وسیع تری دارد، یعنی نه تنها شامل خرید و فروش از طریق اینترنت است بلکه سایر جنبههای فعالیت تجاری، مانند خریداری، صورت بردار ی از کالاها، مدیریت تولید و تهیه و توزیع و جابهجایی کالاها و همچنین خدمات پس از فروش را در بر میگیرد. البته مفهوم گستردهتر تجارت الکترونیک کسب و کار الکترونیک میباشد.
جایگاه تجارت الکترونیک در کشورهای جهان
در مدت کوتاهی که از آغاز عمر تجارت الکترونیک در جهان معاصر میگذرد، این فعالیت رشد بی سابقهای را در کشورهای پیشرفته داشتهاست و پیش بینی میشود در آینده نزدیک با سرعت شگفت انگیزی در سطح جهان توسعه یابد. بر اساس آمار محاسبه شده موسسات معتبر اقتصادی نیز پیش بینی شدهاست که گستره این فعالیت تا سال ۲۰۱۰ به طور متوسط ۵۴ الی ۷۱ درصد رشد خواهد کرد که نشان دهنده شتاب دار بودن حرکت آن است.
در ایران
تجارت الکترونیک در ایران بسیار نوپا و در مراحل اولیهاست. اما اهمیت فناوری اطلاعات باعث شده تا تدوین و اجرای قوانین و لوایح مورد نیاز در این عرصه همواره مد نظر مسئولان ایران باشد. اما بهنظر میرسد با وجود برگزاری دورهها و کارگاههای آموزشی متعدد هنوز میزان آگاهی افراد و تجار کشور از نحوه استفاده از امکانات موجود برای تجارت الکترونیک کم است. از سوی دیگر نبود شناخت از میزان امنیت موجود در شبکه داخلی و جهانی باعث شدهاست که اطمینان لازم وجود نداشته باشد البته برخی از فروشگاههای اینترنتی با استفاده از روشهایی مانند نماد اعتماد، تحویل درب منزل و یا گارانتی برگشت وجه سعی کردهاند تا اعتماد خریداران را جلب نمایند. پیشبینی میشود که فروشگاههای اینترنتی بتدریج جای خود را در میان خریداران پیدا خواهند کرد.
انواع تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک را میتوان از حیث تراکنشها(Transactions) به انواع مختلفی تقسیم نمود که بعضی از آنها عبارتند از:
ارتباط بنگاه و بنگاه (B2B): به الگویی از تجارت الکترونیکی گویند، که طرفین معامله بنگاهها هستند.
ارتباط بنگاه و مصرف کننده (B2C): به الگویی از تجارت الکترونیک گویند که بسیار رایج بوده و ارتباط تجاری مستقیم بین شرکتها و مشتریان میباشد.
ارتباط مصرف کنندهها و شرکتها (C2B): در این حالت اشخاص حقیقی به کمک اینترنت فراوردهها یا خدمات خود را به شرکتها میفروشند.
ارتباط مصرفکننده با مصرفکننده (C2C): در این حالت ارتباط خرید و فروش بین مصرفکنندگان است.
ارتباط بین بنگاهها و سازمانهای دولتی (B2A): که شامل تمام تعاملات تجاری بین شرکتها و سازمانهای دولتی میباشد. پرداخت مالیاتها و عوارض از این قبیل تعاملات محسوب میشوند.
ارتباط بین دولت و شهروندان (G2C): الگویی بین دولت و توده مردم میباشد که شامل بنگاههای اقتصادی، موسسات دولتی و کلیه شهروندان میباشد. این الگو یکی از مولفههای دولت الکترونیک میباشد.
ارتباط بین دولتها (G2G): این الگو شامل ارتباط تجاری بین دولتها در زمینههایی شبیه واردات و صادرات میباشد.
البته باید گفت که انواع بالا کاملاً مستقل از هم نیستند و گاهی که تاکید بر خرید و فروش ندارند در قالب کسب و کار الکترونیک میآیند
وبگاه
وبگاه،، تارگاه، تارنما، سایت یا وبسایت مجموعهای از صفحات وب است که دارای یک دامنه اینترنتی یا زیردامنه اینترنتی مشترکاند و به صورت مجموعهای از صفحات مرتبط که دادههایی نظیر متن، صدا، تصویر و فیلم، روی آن ها ارائه میشود، روی تار جهانگستر شبکهٔ اینترنت قرار میگیرد.
صفحهٔ وب سندی است که معمولاً به صورت اچتیامال نوشته میشود و همواره با استفاده از پروتکل اچتیتیپی میتوان به آن دسترسی پیدا کرد. پروتکل اچتیتیپی اطلاعات را از کارساز وبگاه به مرورگر وب کاربر منتقل میکند تا این اطلاعات برای کاربر نمایش داده شوند.
همهٔ وبگاهها در کنار هم یک تار جهانگستر بزرگ از اطلاعات را درست میکنند.
دسترسی به صفحات وبگاه از طریق یک ریشهٔ مشترک یوآرال با نام صفحه اصلی امکان پذیر است که این صفحهٔ اصلی از لحاظ فیزیکی روی همان کارساز قرار میگیرد. یوآرالهای صفحات آنها را به صورت هرمی سازماندهی میکنند اگرچه ابرپیوندهای موجود میانشان تعیین میکنند که چگونه کاربر اطلاعات را ببینند و چگونه ترافیک وب، بین بخشهای مختلف وبگاه پخش شود.
برای دسترسی به اطلاعات برخی از سایتهای وب میبایست حق اشتراک داشته باشید. از میان وبگاههایی که برای ورود به آنها به اشتراک نیاز دارید، میتوان به وبگاههای پورنوگرافی اینترنتی، بخشهایی از وبگاههای خبری، وبگاههای بازی، میزگردهای اینترنتی، خدمات رایانامه، وب و سایتهای ارایهکنندهٔ دادههای بلادرنگ بهابازار اشاره کرد.
مرور
وبگاه میتواند محصول تلاش یک فرد یا یک گروه باشد که با هدف خاصی تهیه میشود. هر وبگاه میتواند ابرپیوندهایی به بقیهٔ وبگاهها داشتهباشد و بنابراین گاهی اوقات کاربر نمیتواند میان سایتهای مختلف تمایز آشکاری قایل شود.
وبگاهها را به زبان اچتیامال مینویسند و یا پس از آنکه در زبان دیگری نوشته میشوند به زبان اچتیامال تبدیلشان میکنند و دسترسی به آنها از طریق یک نرمافزار با نام مرورگر وب یا مشتری HTTP امکانپذیر است. دسترسی به وبگاهها از طریق رایانههای موجود روی شبکهٔ اینترنت یا وسایل مرتبط با اینترنت شامل رایانههای رومیزی، رایانههای کیفی و روپایی، رایانههای دستیار (PDA) و تلفنهای همراه امکانپذیر است.
یک سامانهٔ رایانهای که با عنوان کارساز وب و همچنین سرور HTTP شناخته میشود میزبان وبگاه است. اصطلاحات سرور وب و HTTP میتوانند به نرمافزاری اشاره کنند که روی این سامانههای رایانهای اجرا میشوند و دادههای مربوط به صفحات وب را بازیابی میکنند، و در مقابل درخواست کاربران وبگاه، اطلاعات را تحویل میدهند. کارساز اچتیتیپی آپاچی معروفترین نرمافزار کارساز وب موجود است. بر اساس آمارهای نتکرفت و همچنین IIS از شرکت ماکروسافت هم کاربرد بسیار زیادی دارد.
وبگاه ایستا، وبگاهی است که اطلاعات آن به ندرت تغییر میکنند و تغییر اندک اطلاعات در آن با نرمافزارهای ویرایش شخصی صورت میگیرد. نرمافزارهای ویرایشگر مهم که کاربرد شخصی فراوانی دارند عبارت اند از:
ویرایشگرهای متن مانند Notepad یا برنامههای ویرایشگر متنی که درشان میتوان پروندهٔ HTML را مستقیماً ویراست.
ویرایشگرهای چاپنما (WYSIWYG) مانند Microsoft FrontPage و Macromedia Dreamweaver که در آنها اطلاعات سایت را یک واسط GUI میویراید و پروندهٔ HTML با نرمافزار ویرایشگر خودکار تولید میشود.
ویرایشگرهای الگومحور مانند Rapidweaver و iWeb که به کاربران اجازه میدهند به سرعت حتی بدون هیچ آشنایی با HTML و تنها با انتخاب الگوی مورد نظر خود از میان الگوهای موجود، سایت وب مورد نظرشان را ایجاد کرده و آنرا روی سرور وب قرار دهند. افزودن رنگ و تصویر و متن به الگو با استفاده از یک نشر رومیزی (DTP) صورت میگیرد که در این صورت نیازی به آشنایی با کد HTML وجود ندارد.
وبگاه پویا وبگاهی است که دایماً با کاربران اطلاعات دادوستد میکند و اطلاعاتش به سرعت تغییر میکند. ارتباط با کاربر با متغیرهای پایگاه داده مانند متغیرهای نشست، متغیرهای بخش سرور (دادههای محیطی و...) یا کوکیهای HTTP صورت میپذیرد و گاهی هم این ارتباط به مستقیماً رخ میدهد(مثلا از راه حرکت نشانگر موشواره بر روی برخی قسمتهای صفحه). هنگامی که وبگاه درخواست کاربر برای اتصال به یک صفحه را دریافت میکند، صفحه مورد نظر به خودکار توسط نرمافزار از انبار ذخیرهٔ موجود برداشته میشود و فرد میتواند به اطلاعات دست یابد. مثلاً وبگاه میتواند وضعیت ارتباط فعلی بین کاربر و گفتوگو را نشان دهد، وضعیت جدید را نمایش دهد و یا اطلاعات شخصی کاربر را در اختیار وی بگذارد.
سامانههای نرمافزاری تنوع بسیار زیادی دارند و از میان آنها میتوان به صفحات کارساز فعال (ASP)، صفحات کارساز جاوا (JSP) و زبان برنامه نویسی ابرمتنپرداز (PHP) اشاره کرد که در تولید وبسایتهای پویا کاربرد بسیاری دارند. ممکن است اطلاعات وبگاه از یک یا چند دادگان بازیابی شوند و یا در بازیابی آنها از فناوریهای گسترشپذیرنویسی (XML) محور مانند چکیدهٔ وبگاه (RSS) استفاده کنیم. محتویات ایستا را میتوان پویا تولید کرد، که این فراوری اطلاعات میتواند موقتی بوده یا بر اساس وقوع رخداد خاصی صورت پذیرد. در این صورت برای استفاده از موتار پویای اختصاص یافته به هر کاربر یا هر اتصال کارآیی سامانه کاهش نمییابد.
اپلتها میتوانند تواناییهای مرورگرهای وب را بیفزایند و از آنها برای نمایش «محتویات فعال» استفاده کنند. از میان این نرمافزارها میتوان به Flash یا اپلتهای نوشته شده به زبان جاوا اشاره کرد. زبانهای ابرمتننویسی پویا(DHTML) در بهروزآوری بی درنگ صفحات وب کاربرد زیادی دارند (در صورت استفاده از این فن، برای اعمال تغییرات به اطلاعات موجود لازم نیست به بارگذاری بپردازید)، که در آنها از الگوی شیءگرای سند(DOM) و جاوااسکرپیت استفاده شدهاست، که در مرورگرهای نوین وب به صورت پیشساخته دیده میشوند.
شیوهٔ نگارش و گویش
«وب» فارسی نیست و شکل مختصر عبارت «وب (تار) جهانگستر» است. البته فرهنگستان فارسی واژهٔ وب را به عنوان واژهٔ دخیل پذیرفتهاست و تارنما جایش را به وبگاه دادهاست. به هر حال ممکن است تا یکنواخت شدن شیوه نگارش این کلمه مدت زمان زیادی طول بکشد. این اختلاف دیدگاه در مورد مشتقات این کلمه مانند «وبنوشت»/«وبنوشت» نیز وجود دارد. در مطبوعات و گفتاری مردم از «وبسایت» و «سایت» به عنوان شیوه نگارش مطلوب یاد شدهاست. همچنین در برخی جاها از ترکیبات لفظ «پایگاه» مانند «پایگاه اینترنتی» استفاده میکنند.برخی اوقات به آن تارنما هم گفته می شود.
انواع وبگاهها
وبگاههای گوناگون با محتویات و کاربردهای مختلف بر روی اینترنت به چشم میخورند که در طبقهبندی آنها روشهای متعددی وجود دارد. برخی از این طبقه بندیها عبارتند از:
وبگاههای وابسته: یک درگاه وب که علاوه بر CMS خود، اطلاعات بقیهٔ ارایهدهندگان خدمات را به ازای دریافت مبلغی در اختیار کاربران قرار میدهند. معمولاً سه ارتباط اصلی قابل تصور است. موسسات وابسته مانند cj.com، دفترهای تبلیغاتی همچون ebay.com و مصرفکنندگان مثل یاهو.
وبگاههای بایگانی: که در نگهداری از اطلاعات با ارزش کاربرد دارند. برای نمونه: Internet Archive که از سال ۱۹۹۶ میلیاردها وبصفحهٔ کهنه (و نو) را در خود جای دادهاست و Google Groups که تا اوایل سال ۲۰۰۵ بیش از هشتصدوپنجاهوچهارمیلیون پیام فرستاده به گروههای بحث و خبر شبکهٔ کاربران را در خود اندوختهاست.
وب نوشت دهنده ها: وبگاههایی اند که درشان افراد اطلاعات روزانهٔ خود را نگهداری میکنند و گاهی هم میزگردهای مختلف را دربرمیگیرند. برای مثال میتوان به blogger.com و wordpress.com اشاره کرد.
وبگاههای میزبانیهاست:میزبانی وب یا وب هُستینگ (به انگلیسی: Web Hosting) به مفهوم فراهم ساختن فضایی است که کاربر میتواند فایلهای وبگاه خود را در آن قرار دهد.
وبگاه بازرگانی: که در بهبود خدمات یا رونق بازرگانی کاربرد دارند.
وبگاه تجاری یا سایت تجارت الکترونیک: که برای خرید کاملاً مورد استفاده قرار میگیرد، مانند: amazon.com
وبگاه ارتباطییا شبکه اجتماعی: وبگاهی که در آن افراد با علایق مشترک به دادوستد اطلاعات میپردازند، معمولاً از طریق گفتگو یا بردهای پیام، برای مثال:مایاسپیس.
وبگاههای دادگان: وبگاهی که کاربرد اصلیاش در جستوجو و نمایش محتویات پایگاههای داده خاص مانند IMDB(بانک اطلاعات اینترنتی فیلمها).
وبگاه نرمافزارسازی: سایتی که هدفش ارایهٔ اطلاعات و منابع مربوط به تولید نرمافزار، مهندسی نرمافزار، طراحی وب و مواردی از این قبیل است.
وبگاه راهنمای دادگان: سایتی که حاوی مطالب مختلفی است که به صورت منظم طبقهبندی شدهاست مانند راهنمای یاهو، راهنمای گوگل.
وبگاههای دریافت: مشخصاً در دانلودکردن اطلاعات مثلاً نرمافزارها،آهنگ ها نسخههای نمایشی بازیها یا پسزمینههای رایانهای کاربرد دارند که معمولا در کشور هایی که قانون کپی رایت را رعایت می کنند و به آن اهمیت می دهند این سایت ها غیر مجاز هستند و با آن ها برخورد قانونی می شود.ولی کشور هایی مانند ایران،سایت های دانلود بسیاری دارند.
وبگاههای استخدامی: به کارفرمایان این امکان را میدهند که نیازهای کاری خود را با اینترنت در اختیار کاربران بنهند. فرد جویای کار هم میتواند برگهٔ درخواست همکاری را پر کرده و یا اطلاعات شخصی خود را در اختیار کارفرما بگذارد.
وبگاه بازی: سایتی که افراد با مراجعه به آن همانند مراجعه به «زمین بازی» به بازی میپردازند مانند pogo.com.
وبگاههای دامنهٔ جغرافیایی: به نامهای دامنهای اشاره دارد که مشابه نامهای مناطق جغرافیایی هستند مانند شهرها و کشورها برای مثال Richmond.com با آدرس اینترنتی www.richmond.com نام دامنهٔ جغرافیایی ریچموند در ایالت ویرجینا است.
وبگاههای خنده و سرگرمی: حاوی لطیفه و نغز و مطالب سرگرمکننده هستند.
وبگاههای اطلاعاتی: نقش خبررسانی را بر عهده دارند و لزوماً با اهداف اقتصادی طراحی نشدهاند مانند: RateMyProfessors.com و داشنامهٔ آزاد ویکیپدیا. اغلب موسسات دولتی، آموزشی و غیرانتفاعی یک وبگاه خبررسانی هم دارند.
وبگاههای جاوا اپلت: حاوی نرمافزار مورد نیاز برای اجرای برنامه خوب روی وب است.
وبگاههای آینه ای: نسخه معادل یک وبگاه است.
وبگاههای خبری: همانند پایگاه اینترنتی اطلاعاتی است اما تنها اخبار و تفاسیر خبری را ارایه میدهد.
صفحهٔ اصلی شخصی: یک فرد یا یک گروه کوچک (مانند یک خانواده) هدایتش میکنند و حاوی اطلاعاتی است که فرد به سلیقهاش روی تار جهانگستر قرار میدهد.
وبگاههای برگه: وبگاهی که برای کسب اطلاعات مهم و امنیتی مانند رمزهای گذر و اطلاعات مربوط به کارتهای اعتباری طراحی شدهاست و میتواند با گمراه کردن فرد اطلاعات شخصی وی مانند کد سرپرستی امنیت اجتماعی وی یا اطلاعات کارتاعتباری وی را به دست آورد. (فیشینگ را ببینید).
وبگاههای سیاسی: پایگاهی اینترنتی که افراد بر روی آن دیدگاههای سیاسی خود را مطرح میکنند.
وبگاههای نمرهدهی: سایتی که در آن افراد یک موضوع خاص را ستایش کرده و یا از آن انتقاد میکنند. مانند ratemycar.com، ratemygun.com، ratemypet.com، hotornot.com.
وبگاههای مرور: وبگاهی که در آن افراد نظرات خود را راجع به انواع محصولات و خدمات با یکدیگر مطرح میکنند.
وبگاههای جستجوگر: سایتی که در آن اطلاعات کلی و دروازههایی برای دستیابی به اطلاعات بقیه وبگاهها و جستجو در وب ارایه شدهاست. نمونهٔ بارز این سایتها، وبگاه گوگل و پرکاربردترین وبگاههای از این نوع، سایت یاهو است.
وبگاههای ترسناک: وبگاهی که حاوی تصاویر یا مطالبی ترسناک است. مانند rotten.com و ratemypoo.com.
وبگاههای شکوائیه: sucks.com یک سایت وب معروف است که در آن افراد به انتقاد از اشخاص، مکانها، شرکتها، دولتها و سازمانها میپردازند.
وبگاههای درگاه وب: وبگاه که دروازه یا پورتالی را به سوی بقیهٔ منابع موجود روی شبکه اینترنت یا اینترانت باز میکند.
ود سایت: وبگاه که در آن جزئیات یک مراسم ازدواج مانند خاطرات، تصاویر، اطلاعات مربوط به آن ارایه میشود.
برخی از وبگاهها را میتوان در چندین طبقهبندی ارایهشده جای داد. مثلاً یک پایگاه اینترنتی تجاری میتواند ضمن ارایهٔ محصول، اسناد اطلاعاتی مختلف مانند مقالات سفید را ارایه کند. همچنین هر یک از ردهبندیهای ارایهشده دارای زیرطبقهبندیهایی نیز هستند. برای مثال، یک وبگاهمستهجن نوعی وبگاه تجارت الکترونیک یا سایت بازرگانی است(چرا که تلاش دارد حق عضویت خود را به کاربران بفروشد). یک وبگاهها طرفداری میتواند پایگاه اینتنتیای افتخاری باشد که در آن سرپرست سامانه به یک شخصیت معروف ادای احترام میکند.
بسیاری از وبگاههای تجاری شکل و شمایلی شبیه دفترک (بروشور)ی wikitionary دارند و در آنها تبلیغات تجاری فراوانی وجود دارند. برخی از سایتها هم وسیلهٔ ارتباطی افراد با یکدیگر از طریق گفتوگوی وب هستند.
وبگاهها دارای محدودیتهای معماری هستند (مثلاً توان محاسباتی اختصاص یافته وبگاه محدود است). وبگاههای بسیار بزرگ مانند یاهو، مایکروسافت، گوگل کارسازهای زیادی را به خدمت میگیرند و به تجهیزات بارگذاری پیشرفتهای نیاز دارند (مانند خدمات محتوای سامانههای سیسکو و کلیدهای شبکه).
واژهگزینی
«وبگاه» واژه مصوب گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای واژه «وبسایت» (Website) در زبان انگلیسی میباشند.
دامنه سطحبالای کد کشوری
دامنه سطحبالای کُد کشوری (به انگلیسی: country code Top Level Domain) (به اختصار ccTLD)، یک دامنهاینترنتی سطح بالا است که بطور عمومی برای یک کشور، یک منطقه خودمختار، یا منطقه وابسته به قلمرو یک کشور مورد استفاده قرار گرفته یا رزرو شده است.
همه دامنههای سطح بالای کد کشوری با شناسه استاندارد اسکی (به انگلیسی: ASCII) دارای دو حرف می باشد، بطوریکه می توان گفت همه دامنههای سطح بالای دو حرفی دامنه سطح بالای کد کشوری است.
در سال ۲۰۱۰، شرکت آیانا پیاده سازی دامنه سطح بالای بینالمللی شده کد کشوری، متشکل از حروف زبانهای محلی را برای استفاده کاربرها آغاز کرد. ایجاد و نمایندگی دامنه های سطح بالای کد کشوری در پرونده RFC 1591 شرح داده شده است.
علاوه بر دامنههای مبتنی بر استاندارد اَسکی، در حال حاضر چهار دامنه سطحبالای کد کشوری به زبانهای روسی و عربی وجود دارند که کد بینالمللی کشوری نامیده میشوند.
کاربرد نامتداول
سادگی در محدودیتهای اجرایی ثبت نام بعضی از دامنههای سطحبالای کد کشوری نتیجه خود را در نام دامنههایی چون i.am , fa.st , tip.it , start.at و go.to به نمایش می گذارد. تغییرات دیگر در استفاده از دامنه سطحبالای کد کشوری در جاییکه نام دامنه و دامنه سطحدوم و دامنه سطحبالای کد کشوری با هم یا نام دامنه و دامنه سطحبالای کد کشوری با هم برای تشکیل یک واژه یا عبارت استفاده می شود هک دامنه (به انگلیسی: Domain Hack) نامیده می شود. نتیجه این امر را میتوان در دامنههایی چون blo.gs (دامنه .gs مربوط به جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی) , del.icio.us (دامنه .us مربوط به ایالات متحده آمریکا)، و cr.yp.to (دامنه .to مربوط به تونگا) مشاهده کرد. دامنه .co برای کلمبیا علاقه قابل توجهی را به عنوان هماورد شایسته ای برای دامنههای سطحبالای عمومی برای استفاده تجاری به عنوان مخففی از واژه company ایجاد کرد. در ژوئن و جولای سال ۲۰۱۰ دامنه .co برای ثبت عمومی آزاد شد.
دامنههای سطحبالای کد کشوری غیرمتعارف (مانند .cm) ممکن است بیشتر در اثر اشتباه نگارش نوشته شود. علاقه به دامنه .cm برای کامرون از آنجا ناشی شد که امکان دارد مردم براثر اشتباه نگارش حرف o را از دامنه وبسایتهای .com جا بیندازند.
استفاده تجاری و نامتداول
برخی از کوچکترین کشورهای دنیا اجازه استفاده تجاری از دامنههای سطحبالای خود را ارائه کردند. برای مثال, تووالو و ایالات فدرال میکرونزی، کشورهای کوچکی در اقیانوس آرام، بترتیب با VeriSign و FSM Telecommunications برای فروش نام های دامنه با استفاده از دامنههای سطحبالای .tv و .fm به ایستگاه های تلویزیونی و رادیویی همکاری می کنند.
دامنههای سطحبالای کد کشوری نامتداول دامنههای سطحبالایی است که بخاطر نامشان برای اهداف مختلفی خارج از کشور مطبوع خود مورد استفاده قرار می گیرد.
برای مثال:
.ac (جزایر آسنسیون) به عنوان دامنهای برای استان وستربوتن در سوئد، مخففی برای عبارت (Västerbotten County).
.ad (آندورا) اخیرا بطور فزایندهای به عنوان دامنهای برای شرکتها و سرویسهای تبلیغات، به عنوان مخففی برای عبارت (ADvertising).
.ag (آنتیگوآ و باربودا) گاهی به عنوان دامنهای برای وبسایتهای کشاورزی، به عنوان مخففی برای عبارت (AGricultural)، در آلمانی AG مخفف واژه Aktiengesellschaft برای شرکت های مبتنی بر سهام داری و مشابه مخفف Inc. در ایالات متحده آمریکا می باشد.
.am (ارمنستان) گاهی به عنوان دامنهای برای ایستگاههای رادیویی ایام یا برای هکهای دامنه (مثال .i.am).
.as (جزایر ساموآی آمریکا) در استونی, دانمارک و نروژ , AS برای شرکت های مبتنی بر سهام داری و مشابه مخفف Inc. در ایالات متحده آمریکا می باشد. در جمهوری چک، مشترک شرکت سهامی a.s. و مخفف عبارت (Akciová Spolecnost) می باشد.
.at (اتریش) به عنوان دامنهای برای پایان بخشیدن به واژه های ختم شده به at در انگلیسی (مثال e.ate.at).
.be (بلژیک) گاهی به عنوان دامنهای برای استان برن در سوییس، به عنوان مخففی برای عبارت (BErn).
.by (بلاروس) گاهی در آلمان به عنوان دامنهای برای استان بایرن، مخففی برای عبارت (BaYern).
.ca (کانادا) گاهی برای استفاده در هکهای دامنه (مثال histori.cahistori.ca دامنهاینترنتی موسسه سلطنتی هیستوریکا)، البته این نوع از استفاده از دامنه .ca محدود به داشتن اقامت در خود کانادا می باشد.
.cc (جزایر کوکوس) به عنوان دامنهای برای طیف گستردهای از اجتماعهای دانشگاهی، مخصوصا پیش از اعطای اجازه استفاده از .edu.
.cd (جمهوری دموکراتیک کنگو) به عنوان دامنهای برای تجارت لوح فشرده و وبسایتهای اشتراک گذاری.
.ch (سوئیس) به عنوان دامنهای برای وبسایت بعضی کلیساها (CHurch).
.ck (جزایر کوک) بطور قابل توجهی بوسیله طنز ناتان بارلی (به انگلیسی: Nathan Barley) از کریس موریس (به انگلیسی: Chris Morris) که به همراه دامنه .co به معنی واژه خروس (cock) می باشد مورد سوءاستفاده قرار گرفت (مثال .co.ck در trashbat.co.cktrashbat.co.ck).
.co (کلمبیا) به عنوان دامنهای برای اهداف تجاری، مخففی برای عبارتهای “COmmercial” , “COrporation” یا “COmpany”.
.dj (جیبوتی) به عنوان دامنهای برای تجارت لوح فشرده و هنرمندان دیجی.
.fm (ایالات فدرال میکرونزی) اغلب به عنوان دامنهای برای ایستگاههای رادیویی افام و حتی ایستگاههای رادیویی غیر افام مانند ایستگاههای رادیوی اینترنتی.
.gi (جبل الطارق)
.gg (گینه استوایی) گاهی به عنوان دامنهای برای صنایع بازی و قماربازی، بخصوص در مورد مسابقه اسب سواری و پوکر آنلاین.
.im (جزیره مان) گاهی به عنوان دامنهای برای سرویسها و برنامههای پیامرسان، به عنوان مخففی برای عبارت (Instant Messaging).
.in (هند) به عنوان دامنهای برای صنعت اینترنت، مخففی برای عبارت (INternet).
.io (قلمروی اقیانوس هند بریتانیا). نمونه قابل توجه در وبسایت اشتراک گذاری آنلاین Drop.ioDrop.io و وبسایت فهرست کار Done.ioDone.io.
.is (ایسلند) به عنوان معنی واژه است یا هست (is) در زبان انگلیسی که یک فعل است یا در هکهای دامنه (مثال نام.is.صفت یا فعل).
.it (ایتالیا) به عنوان دامنهای برای استفاده در هکهای دامنه (مثال .has.it).
.je (جرسی) اغلب به عنوان بیان کوچک بودن در زبان هلندی (مثال huis.je) و به عنوان معنی واژه شما (you) (مثال zoek.je به معنی جستجوی شما)، یا به عنوان معنی واژه من (I) در زبان فرانسوی (مثال moi.jemoi.je).
.la (لائوس) به عنوان دامنهای برای لس آنجلس، مخففی برای عبارت (Los Angeles).
.li (لیختنشتاین) به عنوان دامنهای برای لانگ آیلند، مخففی برای عبارت (Long Island).
.lv (لتونی) به عنوان دامنهای برای لاس وگاس یا عشق، مخففی برای عبارت های (Las Vegas) یا (LoVe).
.ly (لیبی) به عنوان دامنهای برای پایان بخشیدن به واژه های ختم شده به ly در انگلیسی.
.md (مولداوی) به عنوان دامنهای برای صنایع پزشکی، مخففی برای عبارت (MeDical).
.me (مونته نگرو) به عنوان دامنهای برای استفاده شخصی و هکهای دامنه.
.mn (مغولستان) به عنوان دامنهای برای مینه سوتا، مخففی برای عبارت (MiNnesota).
.ms (جزایر مونتسرات) به عنوان دامنهای برای طرحهای مایکروسافت (مثال popfly.mspopfly.ms)، مخففی برای عبارت (MicroSoft).
.mu (جزیره موریس) به عنوان دامنهای برای صنعت موسیقی، مخففی برای عبارت (MUsic).
.ni (نیکاراگوئه) گاهی به عنوان دامنهای برای شرکتهای واقع در ایرلند شمالی مورد پذیرش قرار می گیرد، مخففی برای عبارت (Northern Ireland)، مخصوصا برای تمایز با استفاده همیشگی از .uk در همه جای بریتانیای کبیر.
.nu (نیووی) به عنوان معنای واژه جدید (new) در زبان انگلیسی و معنی واژه حالا (now) در زبان های اسکاندیناوی و هلندی و معنی واژه عریان (nude) در زبان فرانسوی و پرتغالی.
.pr (پورتوریکو) به عنوان دامنهای برای روابط عمومی ها، به عنوان مخففی برای عبارت (Public Relations).
.py (پاراگوئه) به نشانی nic.py مراجعه کنید.
.rs (صربستان) به عنوان دامنهای برای پایان بخشیدن به واژه های ختم شده به rs در انگلیسی (مثال blogge.rs).
.sc (جزایر سیشیل) گاهی به عنوان دامنهای برای منابع، مخففی برای عبارت (SourCe).
.sh (جزیره سنت هلن) گاهی به عنوان دامنهای برای نهادهای مرتبط به آلمان، ایالت اشلسویگ-هولشتاین از آلمان، استان شافهاوسن از سوئیس، یا شهرهای شانگهای و شنژن از چین، مخففی برای عبارت های (Schleswig-Holstein) , (ScHaffhausen) , (SHanghai) یا (SHenzen).
.si (اسلوونی) به عنوان دامنهای برای وبسایتهای اسپانیایی به معنی واژه بلی در آن زبان.
.sr (سورینام) به عنوان دامنهای برای بزرگترها در ایالات متحده آمریکا، به عنوان مخففی برای عبارت (SenioRs).
.st (سائوتومه و پرینسیپ) به عنوان دامنهای برای خیابان، مخففی برای عبارت (STreet).
.tk (توکلائو) خریداری شده بوسیله یک شخص و قرار گرفته شده در دسترس عموم.
.tm (ترکمنستان) به عنوان دامنهای برای مارک تجاری، مخففی برای عبارت (Trade Mark).
.to (تونگا) اغلب به عنوان معنای واژه به (to) در زبان انگلیسی یا در هکهای دامنه (مثال go.to)، همچنین به عنوان دامنهای برای شهر تورنتو در کانادا یا شهر تورین در ایتالیا، مخففی برای عبارت های (TOronto) و (Turin) یا (TOrino در زبان ایتالیایی).
.tv (تووالو) به عنوان دامنهای برای تلویزیون یا اهداف صنعت سرگرمی. همچین برای تجارت های محلی استان تریویزو در ایتالیا.
.vg (جزایر ویرجین بریتانیا) به عنوان دامنهای برای بازیهای ویدیویی، مخففی برای عبارت (Video Games).
.vu (جزیره وانواتو) به عنوان معنای واژه دیده می شود (seen) در زبان فرانسه و مخففی برای واژه دیدن (view) در زبان انگلیسی.
.ws (ساموآ، پیشتر ساموآی غربی) به عنوان دامنهای برای وبسایت، مخففی برای عبارت (WebSite).
نشانی وب
نشانی وب یا نشانی اینترنتی (به انگلیسی: Uniform Resource Locator) یا یوآرال (به انگلیسی: URL) مشخصکنندهٔ موقعیت مکانی و نحوهٔ واکشی یک منبع در اینترنت یا شبکههایی مشابه اینترنت است. در استفادهٔ عامه گاهی آن را به اشتباه به جای یوآرآی بکار میبرند، درحالی که این دو باهم متفاوتند. یوآراِل در سال ۱۹۹۰ توسط تیم برنرز-لی بعنوان بخشی از یوآرآی ساختهشد.
با توجه به ناهمگون بودن سیستم های عامل و کامپیوترها در دنیا،به عنوان یک نیاز بنیادی باید بتوان فایل ها و پروسه ها را از لحاظ سبک نام گذاری و محل استقرار آن ها بر روی یک ماشین، هماهنگ و استاندارد کرد. یعنی یک روش آدرس دهی برای هر منبع انتخاب شود به گونه ای که بتواند به سه سوال برای هر فایلی در دنبا پاسخ دهد
1. نام فایل (منبع) چیست؟
2. محل دقیق ذخیره شده فایل (منبع) کجاست؟
3. به چه روشی باید به فایل (منبع) دسترسی داشت و طبق چه قاعده ای می توان آن را انتقال داد؟
آدرس URL شامل سه قسمت اصلی اساسی است:
الف) شناسه ی پروتکل که به آن پروتکل انتقال نیز گفته می شود.
ب) نام ماشینی که فایل روی آن قرار دارد.
ج) شاخه (دایرکتوری) و نام فایل
نام ماشین سرویس دهنده در URL می تواند با آدرس IP معادل با آن جایگزین شود. ولی استفاده از آدرس IP به جای نام نمادین مرسوم نیست زیرا به راحتی به خاطر سپرده نمیشود ولی در مجموع امکان پذیر است و چون نیازی به ترجمه ی نام حوزه ندارد طبیعتاً اندکی سریع تر عمل می کند. توصیه موکد این است که سعی کنید تمامی حروف آدرس URL را کوچک وارد کنید مگر آنکه صریحاً به صورت حروف بزرگ معرفی شده باشند. برخی از پروتکل های انتقال که در آدرس URL قابل تعریف هستند:
http مورد استفاده در انتقال صفحات ابرمتن ftp مورد استفاده در انتقال فایل file مورد استفاده در فایل های محلی news مورد استفاده در گروه های خبری telnet مورد استفاده در تل نت
کسب و کار الکترونیک
کسب و کار الکترونیک عبارتست از کاربردی کردن کلیه سیستمهای اطلاعاتی برای تقویت و کنترل فرآیندهای کسب و کار. امروزه این فرآیندها با استفاده از تکنولوژیهای مبتنی بر وب توسعه مییابند .
کسب و کار الکترونیکی در یک تعریف ساده واژهای به معنی انجام کسب و کار با استفاده از ارتباطات راه دور و ابزارهای مرتبط است . تجارت الکترونیک از این دست دارای مفهومی کوچکتر و محدودتر نسبت به کسب و کار الکترونیکی است . در تجارت الکترونیک حتماً باید بین دو طرف پول رد و بدل شود ( تا به مفهوم تجارت برسیم ) ولی در کسب و کار الکترونیک لازم نیست پولی مبادله گردد . به عنوان مثال دادگاهی که در آن محاکمه از طریق فضای اینترنتی انجام میگردد کسب و کار الکترونیک محسوب میشود .
برخی نیز کسب و کار الکترونیک را ترکیبی از تجارت الکترونیک، هوشمندی شرکتها، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیرهٔ تامین و برنامه ریزی منابع شرکت میدانند که به صورت زیر بیان میشود :
كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك تعاريف متعددي دارد كه در زير به برخي از آنها اشاره مي شود: - كسب و كار الكترونيك وسيله اي كه مسير رسيدن بنگاهها به بازار را هموار مي سازد. مسيري كه مشتريان در آنجا اقدام به خريد كالا و خدمات مي كنند؛ - كسب و كار الكترونيك وسيله اي است كه به استفاده كنندگان آن امكان رسيدن به مشتريان موثر و كارآمد را فراهم مي سازد؛ - كسب و كار الكترونيك توانايي هدايت تجارت از طريق شبكه هاي الكترونيك نظير اينترنت و شبكه جهاني است.
تجارت الكترونيك
براساس تعريف دفتر توسعه جامعه اروپا(OECD) به طور كلي تجارت الكترونيك، معاملات را در ارتباط با فعاليتهاي تجاري افراد و سازمانها شكل مي دهد. اين فعاليتها براساس پردازش و انتقال اطلاعات ديجيتالي (متن، صدا و تصاوير) مبتني هستند. تجارت الكترونيك، به مجموعه فعاليتهايي اطلاق مي گردد كه مستقيماً به وسيله ارتباطات الكترونيكي (شبكه اي) پشتيباني مي شود.
تفاوت كسب و كار الكترونيك و تجارت الكترونيك كسب و كار الكترونيك به مفهوم كلي شامل به كارگيري فناوريهاي جديد براي برقراري ارتباطات زنجيره اي بين سازندگان، فروشندگان، عرضه كنندگان و به طور كلي ارايه دهندگان كالا و خدمات از يك سو و خريدار و مصرف كننده و يا به طور كلي مشتري از سوي ديگر است و نتيجه آن اتخاذ تصميمهاي بهتر، بهينه سازي كالا و خدمات، كاهش هزينه ها و گشودن كانالهاي جديد است. ولي تجارت الكترونيك به هر شكلي از نقل و انتقالات در تجارت اطلاق مي شود كه در آن طرفين، بيشتر از طريق الكترونيكي با يكديگر در تماس هستند تا از طريق نقل و انتقالات فيزيكي. به عبارت ديگر، تجارت الكترونيك زيربخشي از كسب و كار الكترونيك در سازمانها است، زيرا در كسب و كار الكترونيك، شكل الكترونيكي كليه فرايندهاي كسب و كار سازمان از قبيل توليد، تحقيق و توسعه امور اداري، مالي، مديريت نيروي انساني، پشتيباني و تجارت مطرح است. در حالي كه در تجارت الكترونيك تنها فرايند تجارت سازمان به صورت الكترونيك يك جزء بنيادي از كسب و كار الكترونيك به حساب مي آيد. كسب و كار الكترونيك باعث مي شود تا فرايندهاي تجارت، روابط و دادوستد جهاني گردد. محيط تجاري شركت، ممكن است، شامل يك شبكه جهت دسترسي به سازمانهاي عمومي يا شبكه هايي كه با محافظت خاص براي دسترسي افرادي خاص طراحي شده و يا حتي شبكه داخلي باشد كه براي دسترسي افراد و كارمندان داخل شركت طراحي شده است. كسب و كار الكترونيك تنها قراردادن يك صفحه شبكه اي نيست. بلكه محيط مدلهاي تجاري اعم از تجارت با كارمندان، مشتريان، تامين كنندگان و شركا است. (سرمد، 1382، ص3)
انواع كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك بسته به اينكه طرفهاي معامله سازمانها يا افراد باشند به انواع زير تقسيم مي شوند. در اينجا روابط بر مبناي اهداف تجاري شكل مي گيرد. واحد تجاري با واحد تجاري (BUSINESS TO BUSINESS = B2B) ؛ واحد تجاري با مصرف كننده (BUSINESS TO CONSUMER = B2C) مصرف كننده با مصرف كننده (CONSUMER TO CONSUMER = C2C) واحد تجاري با دولت (BUSINESS TO GOVERNMENT = B2G) دولت با واحد تجاري (GOVERNMENT TO BUSINESS = G2B)
شيوه هاي كسب و كار الكترونيك
به طور كلي سه شيوه معاملات كسب و كار الكترونيكي وجود دارد: OFF LINE = در اين شيوه بنگاهها براي انجام فعاليتهاي تجاري از سيستم پست الكترونيكي استفاده مي كنند.
ON LINE = در اين شيوه،& بنگاهها از طريق «<تعيين كننده متحدالشكل منبع» (UNIFORM RESOURCE LOCATOR = URL) اقدام به معاملات تجاري مي كنند. URL ها آدرسهايي هستند كه ساختار آنها براي همه كامپيوترها يكسان است و به وسيله آن مي توان به منبع مورد نظر دست يافت (اسنل، 1379، ص 77). دروازه شبكه (PORTAL) يك صفحه شبكه است كه در آن لينك هايي براي رفتن به سايت هاي محتوي اخبار مربوط به موضوعهاي مختلف وجود دارد. اين صفحات داراي تعداد زيادي آدرس با موضوعهاي مختلف هستند. (اسنل، 1379، ص 97). خدمات دروازه شبكه اغلب شامل موتورهاي جستجوگر، پست الكترونيكـــــي، چت، نقشه ها، فروش و گزينه هاي ديگري براي مشتريان است. درواقع دروازه هاي شبكه هدفي براي تبليغات و بازاريابي هستند.مزاياي استفاده از كسب و كار الكترونيك: نزديك شدن ارتباطات؛ دستيابي به بازارهاي جديد؛ افزايش ميزان فروش و سود؛ حذف هزينه هايي مانند تهيه كاغذ، چاپ، بروشور و كاتالوگ؛ كاهش هزينه هاي معاملاتي و تداركاتي؛ بهبود مديــريت بر روابط مصرف كننده، عرضه كننده و كاركنان؛ كاهش آلودگي محيط زيست، ترافيك و ازدحام.
معايب كسب و كار الكترونيك مسئله امنيت، امكان ورود به سيستم هاي شما از طريق آدرس پست الكترونيكي، سايت شبكه و دستيابي به اطلاعات مالي و غيره؛ اختلال در برنامه كاري در صورت خرابي سيستم؛ از دست دادن كنترل؛ مشكلات و هزينه هاي به روز بودن با فناوريهايي كه به سرعت پيشرفت مي كنند.
چارچوب تحليلي گسترش و نفوذ هر فناوري بستگي به چند عامل نظير منافع بالقوه فناوري، ظرفيت جذب بنگاهها دارد. منافع بالقوه نه تنها به توليدكنندگان كالاها و خدمات مي رسد كه از فناوري جديد استفاده مي كنند، بلكه مصرف كنندگان آن كالاها و خدمات نيز از آن بهره مند مي شوند. براي مثال، رشد سريع اينترنت باعث مي شود هم عرضه كنندگان و هم مصرف كنندگان از مطلوبيت بيشتري برخوردار گردند.
پذيرش فناوري كسب و كار الكترونيك تابعي از چندين عامل است. اين عوامل در اكثر مواقع اثر تقويت كننده دو جانبه اي (متقابلي) بر يكديگر دارند ملاحظات بين المللي كه شامل صادرات، واردات فنــــاوري و... است در تعامل با كسب و كار الكترونيك، اثرتقويت كننده بر يكديگر دارند. در اين حالت بنگاه در سطح بين المللي با پذيرش كسب و كار الكترونيك واردات و صادرات خود را برمبناي اصول استاندارد كسب و كـــــار الكترونيك شكل مي دهد. از طرف ديگر قرار گرفتن كالا و خدمات در فضاي تجارت الكترونيكي موجب حذف فاصله بين مبدا و مقصد كالاها و خدمات مي گردد و تغييرات اساسي در بازارهاي هدف به وجود مي آورد. موفقيت در اين فرايند، منوط به مديريت كارا و حرفه اي اسـت. مديريت حرفـه اي با درك و شناخت از فضاي ارتباطات بين المللي، شيوه هاي كسب و كار الكترونيك را متناسب با ملاحظات بيـــن المللي تطبيق مي دهد. از طرف ديگر، مديريت حرفه اي با تجارت مدرن روابط غيرمعمـــول را تصحيح مي كند. حجم عمليات، اثرات دو سويه اي را بر كسب و كار الكترونيك دارد. از آنجايي كه استفاده از كسب و كار الكترونيك باعث دستيابي به انبوهي از مشتريان با سلايق مختلف مي گردد. لذا بنگــاههاي فعال در امر تجارت بين المللي با گسترش ظـــرفيت توليدي و تنوع بخشي به توليدات كالا و خدمات سعي در جذب مشتريان بيشتر است. يكي از شرايط مهم ديگر در كسب و كار الكترونيك وجود شبكه ارتباطي قوي همراه با اطمينان بالاست. دسترسي به پهناي باند بالاتر در اختيار هيچ كدام از بنگاهها نيست. پهناي باند قسمتي از زيرساختهاي نهادينه شده توسط دولت است. هرقدر اين پهنا بالاتر باشد، حجم وسرعت اطلاعاتي كه ردوبدل مي كند بيشتر خواهد بود. از اين رو با درنظر گرفتن نقش مهمي كه اين عامل مي تواند در موقعيت خدمات شبكه با توان بالا داشته باشد، خصوصي سازي و مقررات زدايي خدمات ارتباطي به منظور افزايش كارايي در سيستم مخابرات در كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته مورد تاكيد قرار مي گيرد. متغيرهاي رفتاري نظير ميزان مهارت نيروي انساني بنگاهها، حجم سرمايه گذاري در تحقيق و توسعه و نرخهاي دستمزد، از عوامل مهمي هستند كه در پذيرش كسب و كار الكترونيك توسط بنگاهها موثرند. هرقدر بنگاه تجاري در سطح بين المللي از نيروي انساني متخصص بيشتري برخوردار باشد و منابع بيشتري را به سرمايه گذاري تخصيص دهد، موقعيت بهتــــــري در جذب و پذيرش كسب و كار الكترونيك دارد. همچنين دستمزدهاي بالا هميشه انگيزه عمده اي براي نيروي كار جهت افزايش كارايي و نوآوري به حساب مي آيد. در نتيجه به كارگيري كسب و كار الكترونيك منافع متعددي را به دنبال دارد. علي رغم اينكه بسياري از منافع موجود در شكل يك ذكر گرديد، بسياري از بنگاهها به دليل پايين بودن هزينه مشاركت را قبول مي كنند اينترنت باعث ارزاني دسترسي به اطلاعات و بازارهاي جهاني مي شود. اين عامل موجب مي گردد سرعت عمل در بازارهاي چند منظوره كه براي توليد كالاها و اطلاعات است، بالا برود. به طور بالقوه شكل تازه اي به سازمان دهي زيرساخت مشاغل مــــوجود مي بخشد و با ارزش گذاري مجدد، راه را براي انجام معاملات تجاري باز مي كند و با مهندسي مجدد بازرگاني محدوديتهايي كه به طور سنتي توليدكنندگان را از مشتريان جدا مي ساخت رها مي سازد.از سوي ديگر، فعاليتهاي منفصل و جدا از هم نظير سفارش، پرداخت و خدمات بعد از فروش، ممكن است به يك فرايند واحد ادغام شده و باعث كاهش هزينه هاي اعتباري گردد. نتيجه چنين فرايندي منتهي به افزايش كارايي و رقابت پذيري در بين بنگاههاي صادراتي است. نتيجه گيري
باتوجه به چارچوب تئوريك مطرح شده و بررسي تجربه هند از كسب و كار الكترونيك براي افزايش انگيزه صادراتي پيشنهادات زير براي بنگاههاي تجاري فعال در امور بازرگاني به بنگاههاي بين المللي توصيه مي شود. ورود به سازمان تجارت جهاني و قرار گرفتن در وضعيت رقابتي امري اجتناب ناپذير است. از اين رو استفاده از فناوريهاي نوين تجاري در بنگاههاي صادراتي مورد تاكيد قرار مي گيرد. از آنجا كه موفقيت در كسب و كار الكترونيك نيازمند توجه به عوامل جانبي و تاثيرگذار بر آن است. لذا مديريت حرفه اي و به كارگيري نيروي كار متخصص براي تقويت كسب و كار الكترونيك براي بنگاهها توصيه مي شود.
وبمستر
وبمستر به طراحان وب، توسعه دهندگان وب، وبلاگ نویسان، مدیران وبسایت و تمامی افرادی که در مدیریت یک وبگاه نقش دارند گفته میشود.
وب جهانگستر
جهان وب٬
وب جهانگستر٬ تار گیتیگستر٬ یا به طور ساده وب (به انگلیسی: World Wide Web) یک سامانهٔ اطلاعاتی از پروندههای ابرمتنی متصلبههم است که از طریق شبکهٔ جهانی اینترنت قابل دسترسی هستند. بهکمک یک مرورگر وب میتوان صفحات وب (که شامل متن، تصویر، ویدیو و سایر محتویات چندرسانهای هستند) را مشاهده و بهکمک ابرپیوندها در میان آنها حرکتکرد. تیم برنرز لی، یک پژوهشگر علوم رایانه و کارمند موسسهٔ سرن
در نزدیکی ژنو، در ماه مارچ سال ۱۹۸۹ میلادی پیشنهاد اولیهٔ وب امروزی را مطرح کرد.پیشنهاد ارائهشده در ۱۹۸۹ قرار بود که یک سیستم ارتباطی برای موسسه سرن شود، اما برنرز لی بهزودی متوجهشد که این ایده قابلیت جهانیشدن را دارد.برنرز لی به همراه رابرت کایلیائو در سال ۱۹۹۰ میلادی این پیشنهاد را بهعنوان «پیوند و دسترسی به اطلاعات مختلف بهصورت تارنمایی از گرههایی که کاربران به دلخواه در میان آنها حرکت میکنند» ارائه دادند.برنرز لی در ماه و در ۷ اوت سال ۱۹۹۱ میلادی آنرا بهعنوان یک پروژه بر روی گروه خبری alt.hypertext منتشر کرد.
واژهٔ وب
واژهٔ وب (به معنی تار) در بسیاری از ترکیبات «اینترنتی» میآید. کم کم «وب» بهعنوان واژهٔ بینالمللی جا افتاده و به منظورهای مختلفی به کار میرود. این واژه معمولاً به صورت اشتباه به جای اینترنت به کار میرود اما وب در حقیقت یکی از خدماتی است که روی اینترنت ارایه میشود (مانند پست الکترونیکی).
همچنین، وب مخفف کلمه وبسایت (website) است. سایت یعنی مکان و منظور از وبسایت صفحات مرتبط است. در پارسی واژهٔ تارنما جایگزین وبسایت شده است.
تاریخچه
ایده اولیه در مورد تارِ گیتیگستر به سال ۱۹۸۰ (میلادی) برمیگردد. زمانی که در شهر سرن سوئیس، تیم برنرز لی شبکه ENQUIRE را ساخت (که به "Enquire Within Upon Everqthing CSS" اشاره داشت و همنام کتابی بود که وی از جوانی خود به یاد داشت. اگرچه آنچه وی ساخت با وب امروزی تفاوتهای زیادی دارد اما ایده اصلی در آن گنجانده شده است (و حتی برخی از این ایدهها در پروژه بعدی برنرزلی پس از WWW یعنی وب معنایی به کار گرفته شد).
در مارس 1989، برنرزلی یک پیشنهاد را نوشت که به ENQUIRE اشاره داشت و یک سیستم اطلاعاتی پیشرفته را توصیف میکرد. وی با کمک رابرت کایلا، پیشنهاد طراحی تور جهان گستر را در 12 نوامبر 1990 ارائه کرد. اولین مرور وب جهان توسط برنرزلی با عنوانNEXTcube مورد استفاده قرار گرفت و وی اولین مرورگر وب و تور جهان گستر را در سال 1990 طراحی کرد.
در کریسمس 1990، برنرز لی همه ابزارهای لازم برای کار با وب را فراهم کرد
در 6 آگوست 1991 وی خلاصهای از پروژه تور جهان گستر را در گروه خبری alt.hypertext پست کرد. در همین روز وب به عنوان یک خدمات عمومی روی اینترنت ارائه شد. مفهوم مهم ابر متن در پروژههای قدیمیتر مربوط به دهه 1960 مانند Project Xanadu مربوط به تد نلسون و NLS (سیستم آنلاین) مربوط به داگلاس انگلبارت مطرح شد.
موفقیت برنرزلی در ایجاد ارتباط بین ابر متن و اینترنت بود. در کتاب "بافتن تور" وی اذعان میکند که بارها از امکان برقراری ارتباط میان دو تکنولوژی صحبت کرده بود اما چون کسی به حرفهایش توجه نکرد وی خودش دست به کار شد و پروژه را به سرانجام رساند. وی در سیستم خود شاخصهای منحصر به فرد جهانی برای شناسایی منابع موجود روی وب و دیگر مکانها در نظر گرفت و آنها را شناسه منبع یکپارچه نامید.
تور جهان گستر با بقیه سیستمهای ابر متنی موجود تفاوتهایی داشت:
WWW به لینکهای یک طرفه نیاز داشت و نه دوطرفه بنابراین فرد میتوانست بدون آن که از جانب مالک منبع واکنشی صورت گیرد به منبع دسترسی پیدا کند. همچنین ابر متن مشکل پیادهسازی سرورهای وب و مرورگرها (در مقایسه با سیستمها قبلی) را برطرف کرد اما در مقابل مشکل زمان در لینکهای قطع شده را ایجاد کرد.
تور جهان گستر بر خلاف سیستمهای قبلی مانند ابر کارت غیر انحصاری بود و این امکان را فراهم میکرد که سرورها و مرورگرهای مستقلی را ایجاد کرده و بدون هیچ محدودیتی آنها را به شبکه وصل کرد.
در 30 آوریل سال ۱۹۹۳ (میلادی)، CERN اعلام کرد که تور جهان گستر به صورت رایگان برای همه افراد قابل دسترسی است. این موضوع دو ماه پس از اعلام رایگان نبودن پروتکل گوفر مطرح میشد و در نتیجه تمایل به وب به شدت افزایش یافت. قبل از آن مرورگر وب معروفی به نامViolaWWW وجود داشت که بر اساس ابر کارت کار میکرد. نسخه گرافیکی تور جهان گستر با نام مرورگر وب موزائیک در سال 1993 توسط مرکز ملی برنامههای سوپرکامپیوتر که توسط مارک اندرسن راه اندازی شده بود مورد انتقاد شدید قرار گرفت. قبل از عرضه موزائیک، گرافیک و متن در صفحات وب از یکدیگر جدا بودند و در پروتکلهای اینترنتی قبلی مانند پروتکل گوفر و مرور اطلاعات ناحیه وسیع گرافیک کاربرد زیادی نداشت. واسط کاربر گرافیکی موزائیک وب را به مشهورترین پروتکل اینترنتی تبدیل کرد.
اجزاء وب
تار گیتیگستر ترکیبی از چهار عنصر اصلی است:
hypertext یا بسامتن: فرمتی از اطلاعات که به افراد اجازه می دهد تا در محیط کامپیوتر با استفاده از ارتباط داخلی موجود میان دو متن از بخشی از سند به بخش دیگری از آن یا حتی سند دیگری مراجعه کنند و به اطلاعات جدیدی دسترسی پیدا کند.
URL: شناسههای منحصر به فردی که برای مشخص کردن محل حضور اطلاعات موجود روی شبکه (فایل کامپیوتری، سند یا منابع دیگر) به کار می روند.
مدل Client-Server یا مشتری-خدمتگزار: سیستمی که در آن نرمافزار یا کامپیوتر مشتری از نرمافزار یا کامپیوتر خدمتگزار تقاضای دریافت منابع اطلاعاتی مانند داده یا فایل می کند.
markup language یازبان علامتگذاری: کاراکترها یا کدهای موجود در متن که ساختار متن وب معنایی را مشخص می کنند.
معماری سیستم وب
کلاً از دیدگاه فنی سیستم وب در دو بخش سازماندهی می شود:
برنامه سمت سرویس دهنده ی وب و برنامه سمت مشتری وب
پایگاه اطلاعاتی توزیع شده از صفحات ابرمتن، فایل های داده مثل صدا، تصویر و بطور کل هر منبع
صفحه وب چیزی نیست مگر یک فایل متنی بسیار ساده که با یکی از زبان های نشانه گذاری ابرمتنی مثل HTML، XHTML ، DHTML یا XML تدوین می شود. کاری که مرورگر به عنوان مشتری وب انجام می دهد آن است که تقاضای دریافت یکی از صفحات یا فایل ها را در قالب قراردادی استاندارد (به نام پروتکل HTTP) به سمت سرویس دهنده ارسال کند. در سمت مقابل سرویس دهنده ی وب این تقاضا را پردازش کرده و در صورت امکان، فایل مورد نظر را برای مرورگر ارسال می کند. مرورگر پپس از دریافت فایل ابرمتنی ، آن را تفسیر کرده و به صورت صفحه آرایی شده روی خروجی نشان می دهد. اگر فایل ابرمتنی در جایی به فایل صدا یا تصویر پیوند خورده باشد آن ها نیز توسط مرورگر تقاضا شده و پس از دریافت در جای خود قرار می گیرند.
وب چگونه عمل میکند
برای مشاهده یک صفحه وب یا دیگر منابع اطلاعاتی روی تور جهان گستر معمولاً URL صفحه را در یک مرورگر وب وارد میکنیم و یا لینک ابر متن مربوط با آن صفحه یا منبع را انتخاب میکنیم. اولین گام که در پشت پرده انجام میشود اختصاص یک آدرس IP به بخش سرور URL است که توسط پایگاه داده توزیع شده اینترنت صورت میگیرد که به آن DNS میگویند.
در مرحله بعد یک درخواست HTTP به مرور وب در آن آدرس IP ارسال میشود و درخواست مشاهده صفحه ارائه میگردد. در صورتی که یک صفحه معمولی در خواست شده باشد متن HTML، تصاویر گرافیکی یا هر فایل دیگری که مربوط به آن صفحه است در اختیار مشتری (مرورگر وب) قرار میگیرد. سپس مرورگر وب صفحه HTML، و دیگر فایلهای دریافت شده را ترجمه میکند. در نهایت "صفحه" مورد نظر مشتری در اختیار وی قرار میگیرد.
در تور جهان گستر، یک برنامه مشتری که عامل کاربر نام دارد منابع اطلاعاتی مانند صفحات وب یا فایلهای کامپیوتری را با استفاده از URL از وب در خواست میکند. اگر عامل کاربر نوعی مرورگر وب باشد، اطلاعات را روی مانیتور نشان میدهد. کاربر میتواند با دنبال کردن لینکهای موجود در صفحه وب به بقیه منابع موجود روی تور جهان گستر دسترسی پیدا کند. همچنین میتوان با پرکردن فرمهای HTML و تحویل این فرمهای وب میتوان اطلاعات را بر اساس پروتکل انتقال ابرمتن به سرور وب برگرداند تا از آن ذخیره شده یا پردازش شوند. صفحات وب در کنار هم قرار گرفته و وبسایتها را می سازند. عمل دنبال کردن ابرلینک از یک وب سایت به وب سایت دیگر را "مرور وب" یا " گشت و گذار" وب مینامند.
اصطلاح "گشت و گذار در اینترنت" اولین بار توسط جین آرمور پولی که یک کتابدار بود در مقاله یا به نام "Surfing the INTERNET" مطرح شد که ژوئن سال 1992 در "بولتن کتابخانه ویلسن" در دانشگاه مینوستا چاپ شد. اگر چه پولی مستقلاً از این کلمه استفاده کرد اما در یوزنتهای مربوط به سالهای 1991 و 1992 این کلمه دیده میشود و حتی عدهای میگویند که این کلمه در مجمع هکرها در دو سال قبل از آن به صورت شفاهی عنوان شده بود. پولی در تاریخ اینترنت به مادر اینترنت معروف است.
اغلب صفحات وب شامل ابر لینکهایی هستند که به صفحات و منابع اطلاعاتی مرتبط با آنها مانند صفحات دانلود، اسناد منابع، تعاریف و غیره منتهی میشوند. چنین مجموعهای از منابع مفید و مرتبط با هم توسط لینکهای ابر متن به یکدیگر متصل شدهاند را "وب" اطلاعات مینامند. قرار دادن این مجموعه منابع روی اینترنت شبکهای را تولید کرد که در اوایل دهه 1990 توسط تیم برنرز لی، " تور جهان گستر" نامیده شد.
عملکرد برنامه ی سرویس دهنده و مشتری وب
در سمت سرویس دهنده ی وب، پروسه ای وجود دارد که دائماً به پورت شماره 80 گوش می دهد و منتظر تقاضای برقراری اتصال توسط مشتریان می ماند. دقت کنید که برنامه ی سرویس دهنده از سوکت های نوع استریم استفاده می کند و اتصال از نوع TCP است. فرامین و داده هایی که بین سرویس دهنده و مرورگر وب مبادله می شوند تماماً متنی هستند.(همانند سیستم پست الکترونیکی) پس از آنکه ،ژ\ بین برنامه ی سویس دهنده و مشتری برقرار شد برنامه ی مشتری حق دارد یک یا چندین تقاضا بفرستد و این تقاضا ها باید در قالب استاندارد HTTP باشد. سرویس دهنده، یکایک تقاضا ها را دریافت و پردازش و در صورت امکان آن ها را اجرا می کند.
کش (cache)
اگر کاربر پس از مدت زمان اندکی به سرعت به صفحه وب برگردد احتمال دارد که اطلاعات از سرور وب اصلی بازیابی نشوند. به طور پیش فرض، مرورگرهای همه منابع وب را روی هارد کامپیوتر مشتری، مخفی (کش) میکنند. مرورگر درخواست HTML را تنها در صورتی که نیاز به روزآوری دادههای قبلی وجود داشته باشد ارسال میکند. در غیر این صورت از دادههای کش استفاده میشود.
این عمل باعث کاهش ترافیک شبکه اینترنت میشود. تصمیمگیری در مورد انقضای زمان استفاده از منبع تصویر، CSS، فایل جاوا اسکریپت و همچنین HTML به صورت مستقل انجام میگیرد. بنابراین حتی در برخی از سایتهای با محتوای پویا، بسیاری از منابع اطلاعاتی اصلی فقط در هر بار مراجعه عرضه میشوند. بهتر است طراحان وب سایت همه فایلهای جاوا اسکریپت و CSS را درون تعدادی فایل سایت جمعآوری کنند تا کش های کاربران بتوانند از آنها استفاده کنند و بدین ترتیب زمان دانلود شدن صفحه و تعداد مراجعات به سرور کاهش یابد.
همچنین بخشهای دیگری از اینترنت میتوانند محتوای وب را کش (مخفی) کنند. یکی از بهترین این اجزاء دیوارهای آتش است که در شرکتها و محیطهای دانشگاهی کاربرد دارد و منابع وب درخواست شده توسط یک کاربر را برای همه کاربران کش میکند. با وجود آن که این قابلیتها در اغلب مرورگرهای وب دیده میشود طراحان صفحات وب میتوانند عناوین HTTP که توسط کاربر درخواست شده را کنترل کنند تا صفحات در مواردی که لازم نیست در کش ذخیره نشوند؛ مثلاً صفحات خبری و بانکها.
بدین ترتیب میتوانیم بین اعمال "دریافت" و "ارسال" HTTP تفاوت قائل شویم. در صورتی که همه شرایط محقق شود، دادههایی که توسط فرمان دریافت (GET) درخواست شدهاند میتوانند در کش ذخیره شوند در حالی که دادههای به دست آمده پس از ارسال (posting) اطلاعات به سرور در کش ذخیره نمیشوند.
وبمستر به طراحان وب، توسعه دهندگان وب، وبلاگ نویسان، مدیران وبسایت و تمامی افرادی که در مدیریت یک وبگاه نقش دارند گفته میشود.
وب جهانگستر
جهان وب٬
وب جهانگستر٬ تار گیتیگستر٬ یا به طور ساده وب (به انگلیسی: World Wide Web) یک سامانهٔ اطلاعاتی از پروندههای ابرمتنی متصلبههم است که از طریق شبکهٔ جهانی اینترنت قابل دسترسی هستند. بهکمک یک مرورگر وب میتوان صفحات وب (که شامل متن، تصویر، ویدیو و سایر محتویات چندرسانهای هستند) را مشاهده و بهکمک ابرپیوندها در میان آنها حرکتکرد. تیم برنرز لی، یک پژوهشگر علوم رایانه و کارمند موسسهٔ سرن
در نزدیکی ژنو، در ماه مارچ سال ۱۹۸۹ میلادی پیشنهاد اولیهٔ وب امروزی را مطرح کرد.پیشنهاد ارائهشده در ۱۹۸۹ قرار بود که یک سیستم ارتباطی برای موسسه سرن شود، اما برنرز لی بهزودی متوجهشد که این ایده قابلیت جهانیشدن را دارد.برنرز لی به همراه رابرت کایلیائو در سال ۱۹۹۰ میلادی این پیشنهاد را بهعنوان «پیوند و دسترسی به اطلاعات مختلف بهصورت تارنمایی از گرههایی که کاربران به دلخواه در میان آنها حرکت میکنند» ارائه دادند.برنرز لی در ماه و در ۷ اوت سال ۱۹۹۱ میلادی آنرا بهعنوان یک پروژه بر روی گروه خبری alt.hypertext منتشر کرد.
واژهٔ وب
واژهٔ وب (به معنی تار) در بسیاری از ترکیبات «اینترنتی» میآید. کم کم «وب» بهعنوان واژهٔ بینالمللی جا افتاده و به منظورهای مختلفی به کار میرود. این واژه معمولاً به صورت اشتباه به جای اینترنت به کار میرود اما وب در حقیقت یکی از خدماتی است که روی اینترنت ارایه میشود (مانند پست الکترونیکی).
همچنین، وب مخفف کلمه وبسایت (website) است. سایت یعنی مکان و منظور از وبسایت صفحات مرتبط است. در پارسی واژهٔ تارنما جایگزین وبسایت شده است.
تاریخچه
ایده اولیه در مورد تارِ گیتیگستر به سال ۱۹۸۰ (میلادی) برمیگردد. زمانی که در شهر سرن سوئیس، تیم برنرز لی شبکه ENQUIRE را ساخت (که به "Enquire Within Upon Everqthing CSS" اشاره داشت و همنام کتابی بود که وی از جوانی خود به یاد داشت. اگرچه آنچه وی ساخت با وب امروزی تفاوتهای زیادی دارد اما ایده اصلی در آن گنجانده شده است (و حتی برخی از این ایدهها در پروژه بعدی برنرزلی پس از WWW یعنی وب معنایی به کار گرفته شد).
در مارس 1989، برنرزلی یک پیشنهاد را نوشت که به ENQUIRE اشاره داشت و یک سیستم اطلاعاتی پیشرفته را توصیف میکرد. وی با کمک رابرت کایلا، پیشنهاد طراحی تور جهان گستر را در 12 نوامبر 1990 ارائه کرد. اولین مرور وب جهان توسط برنرزلی با عنوانNEXTcube مورد استفاده قرار گرفت و وی اولین مرورگر وب و تور جهان گستر را در سال 1990 طراحی کرد.
در کریسمس 1990، برنرز لی همه ابزارهای لازم برای کار با وب را فراهم کرد
در 6 آگوست 1991 وی خلاصهای از پروژه تور جهان گستر را در گروه خبری alt.hypertext پست کرد. در همین روز وب به عنوان یک خدمات عمومی روی اینترنت ارائه شد. مفهوم مهم ابر متن در پروژههای قدیمیتر مربوط به دهه 1960 مانند Project Xanadu مربوط به تد نلسون و NLS (سیستم آنلاین) مربوط به داگلاس انگلبارت مطرح شد.
موفقیت برنرزلی در ایجاد ارتباط بین ابر متن و اینترنت بود. در کتاب "بافتن تور" وی اذعان میکند که بارها از امکان برقراری ارتباط میان دو تکنولوژی صحبت کرده بود اما چون کسی به حرفهایش توجه نکرد وی خودش دست به کار شد و پروژه را به سرانجام رساند. وی در سیستم خود شاخصهای منحصر به فرد جهانی برای شناسایی منابع موجود روی وب و دیگر مکانها در نظر گرفت و آنها را شناسه منبع یکپارچه نامید.
تور جهان گستر با بقیه سیستمهای ابر متنی موجود تفاوتهایی داشت:
WWW به لینکهای یک طرفه نیاز داشت و نه دوطرفه بنابراین فرد میتوانست بدون آن که از جانب مالک منبع واکنشی صورت گیرد به منبع دسترسی پیدا کند. همچنین ابر متن مشکل پیادهسازی سرورهای وب و مرورگرها (در مقایسه با سیستمها قبلی) را برطرف کرد اما در مقابل مشکل زمان در لینکهای قطع شده را ایجاد کرد.
تور جهان گستر بر خلاف سیستمهای قبلی مانند ابر کارت غیر انحصاری بود و این امکان را فراهم میکرد که سرورها و مرورگرهای مستقلی را ایجاد کرده و بدون هیچ محدودیتی آنها را به شبکه وصل کرد.
در 30 آوریل سال ۱۹۹۳ (میلادی)، CERN اعلام کرد که تور جهان گستر به صورت رایگان برای همه افراد قابل دسترسی است. این موضوع دو ماه پس از اعلام رایگان نبودن پروتکل گوفر مطرح میشد و در نتیجه تمایل به وب به شدت افزایش یافت. قبل از آن مرورگر وب معروفی به نامViolaWWW وجود داشت که بر اساس ابر کارت کار میکرد. نسخه گرافیکی تور جهان گستر با نام مرورگر وب موزائیک در سال 1993 توسط مرکز ملی برنامههای سوپرکامپیوتر که توسط مارک اندرسن راه اندازی شده بود مورد انتقاد شدید قرار گرفت. قبل از عرضه موزائیک، گرافیک و متن در صفحات وب از یکدیگر جدا بودند و در پروتکلهای اینترنتی قبلی مانند پروتکل گوفر و مرور اطلاعات ناحیه وسیع گرافیک کاربرد زیادی نداشت. واسط کاربر گرافیکی موزائیک وب را به مشهورترین پروتکل اینترنتی تبدیل کرد.
اجزاء وب
تار گیتیگستر ترکیبی از چهار عنصر اصلی است:
hypertext یا بسامتن: فرمتی از اطلاعات که به افراد اجازه می دهد تا در محیط کامپیوتر با استفاده از ارتباط داخلی موجود میان دو متن از بخشی از سند به بخش دیگری از آن یا حتی سند دیگری مراجعه کنند و به اطلاعات جدیدی دسترسی پیدا کند.
URL: شناسههای منحصر به فردی که برای مشخص کردن محل حضور اطلاعات موجود روی شبکه (فایل کامپیوتری، سند یا منابع دیگر) به کار می روند.
مدل Client-Server یا مشتری-خدمتگزار: سیستمی که در آن نرمافزار یا کامپیوتر مشتری از نرمافزار یا کامپیوتر خدمتگزار تقاضای دریافت منابع اطلاعاتی مانند داده یا فایل می کند.
markup language یازبان علامتگذاری: کاراکترها یا کدهای موجود در متن که ساختار متن وب معنایی را مشخص می کنند.
معماری سیستم وب
کلاً از دیدگاه فنی سیستم وب در دو بخش سازماندهی می شود:
برنامه سمت سرویس دهنده ی وب و برنامه سمت مشتری وب
پایگاه اطلاعاتی توزیع شده از صفحات ابرمتن، فایل های داده مثل صدا، تصویر و بطور کل هر منبع
صفحه وب چیزی نیست مگر یک فایل متنی بسیار ساده که با یکی از زبان های نشانه گذاری ابرمتنی مثل HTML، XHTML ، DHTML یا XML تدوین می شود. کاری که مرورگر به عنوان مشتری وب انجام می دهد آن است که تقاضای دریافت یکی از صفحات یا فایل ها را در قالب قراردادی استاندارد (به نام پروتکل HTTP) به سمت سرویس دهنده ارسال کند. در سمت مقابل سرویس دهنده ی وب این تقاضا را پردازش کرده و در صورت امکان، فایل مورد نظر را برای مرورگر ارسال می کند. مرورگر پپس از دریافت فایل ابرمتنی ، آن را تفسیر کرده و به صورت صفحه آرایی شده روی خروجی نشان می دهد. اگر فایل ابرمتنی در جایی به فایل صدا یا تصویر پیوند خورده باشد آن ها نیز توسط مرورگر تقاضا شده و پس از دریافت در جای خود قرار می گیرند.
وب چگونه عمل میکند
برای مشاهده یک صفحه وب یا دیگر منابع اطلاعاتی روی تور جهان گستر معمولاً URL صفحه را در یک مرورگر وب وارد میکنیم و یا لینک ابر متن مربوط با آن صفحه یا منبع را انتخاب میکنیم. اولین گام که در پشت پرده انجام میشود اختصاص یک آدرس IP به بخش سرور URL است که توسط پایگاه داده توزیع شده اینترنت صورت میگیرد که به آن DNS میگویند.
در مرحله بعد یک درخواست HTTP به مرور وب در آن آدرس IP ارسال میشود و درخواست مشاهده صفحه ارائه میگردد. در صورتی که یک صفحه معمولی در خواست شده باشد متن HTML، تصاویر گرافیکی یا هر فایل دیگری که مربوط به آن صفحه است در اختیار مشتری (مرورگر وب) قرار میگیرد. سپس مرورگر وب صفحه HTML، و دیگر فایلهای دریافت شده را ترجمه میکند. در نهایت "صفحه" مورد نظر مشتری در اختیار وی قرار میگیرد.
در تور جهان گستر، یک برنامه مشتری که عامل کاربر نام دارد منابع اطلاعاتی مانند صفحات وب یا فایلهای کامپیوتری را با استفاده از URL از وب در خواست میکند. اگر عامل کاربر نوعی مرورگر وب باشد، اطلاعات را روی مانیتور نشان میدهد. کاربر میتواند با دنبال کردن لینکهای موجود در صفحه وب به بقیه منابع موجود روی تور جهان گستر دسترسی پیدا کند. همچنین میتوان با پرکردن فرمهای HTML و تحویل این فرمهای وب میتوان اطلاعات را بر اساس پروتکل انتقال ابرمتن به سرور وب برگرداند تا از آن ذخیره شده یا پردازش شوند. صفحات وب در کنار هم قرار گرفته و وبسایتها را می سازند. عمل دنبال کردن ابرلینک از یک وب سایت به وب سایت دیگر را "مرور وب" یا " گشت و گذار" وب مینامند.
اصطلاح "گشت و گذار در اینترنت" اولین بار توسط جین آرمور پولی که یک کتابدار بود در مقاله یا به نام "Surfing the INTERNET" مطرح شد که ژوئن سال 1992 در "بولتن کتابخانه ویلسن" در دانشگاه مینوستا چاپ شد. اگر چه پولی مستقلاً از این کلمه استفاده کرد اما در یوزنتهای مربوط به سالهای 1991 و 1992 این کلمه دیده میشود و حتی عدهای میگویند که این کلمه در مجمع هکرها در دو سال قبل از آن به صورت شفاهی عنوان شده بود. پولی در تاریخ اینترنت به مادر اینترنت معروف است.
اغلب صفحات وب شامل ابر لینکهایی هستند که به صفحات و منابع اطلاعاتی مرتبط با آنها مانند صفحات دانلود، اسناد منابع، تعاریف و غیره منتهی میشوند. چنین مجموعهای از منابع مفید و مرتبط با هم توسط لینکهای ابر متن به یکدیگر متصل شدهاند را "وب" اطلاعات مینامند. قرار دادن این مجموعه منابع روی اینترنت شبکهای را تولید کرد که در اوایل دهه 1990 توسط تیم برنرز لی، " تور جهان گستر" نامیده شد.
عملکرد برنامه ی سرویس دهنده و مشتری وب
در سمت سرویس دهنده ی وب، پروسه ای وجود دارد که دائماً به پورت شماره 80 گوش می دهد و منتظر تقاضای برقراری اتصال توسط مشتریان می ماند. دقت کنید که برنامه ی سرویس دهنده از سوکت های نوع استریم استفاده می کند و اتصال از نوع TCP است. فرامین و داده هایی که بین سرویس دهنده و مرورگر وب مبادله می شوند تماماً متنی هستند.(همانند سیستم پست الکترونیکی) پس از آنکه ،ژ\ بین برنامه ی سویس دهنده و مشتری برقرار شد برنامه ی مشتری حق دارد یک یا چندین تقاضا بفرستد و این تقاضا ها باید در قالب استاندارد HTTP باشد. سرویس دهنده، یکایک تقاضا ها را دریافت و پردازش و در صورت امکان آن ها را اجرا می کند.
کش (cache)
اگر کاربر پس از مدت زمان اندکی به سرعت به صفحه وب برگردد احتمال دارد که اطلاعات از سرور وب اصلی بازیابی نشوند. به طور پیش فرض، مرورگرهای همه منابع وب را روی هارد کامپیوتر مشتری، مخفی (کش) میکنند. مرورگر درخواست HTML را تنها در صورتی که نیاز به روزآوری دادههای قبلی وجود داشته باشد ارسال میکند. در غیر این صورت از دادههای کش استفاده میشود.
این عمل باعث کاهش ترافیک شبکه اینترنت میشود. تصمیمگیری در مورد انقضای زمان استفاده از منبع تصویر، CSS، فایل جاوا اسکریپت و همچنین HTML به صورت مستقل انجام میگیرد. بنابراین حتی در برخی از سایتهای با محتوای پویا، بسیاری از منابع اطلاعاتی اصلی فقط در هر بار مراجعه عرضه میشوند. بهتر است طراحان وب سایت همه فایلهای جاوا اسکریپت و CSS را درون تعدادی فایل سایت جمعآوری کنند تا کش های کاربران بتوانند از آنها استفاده کنند و بدین ترتیب زمان دانلود شدن صفحه و تعداد مراجعات به سرور کاهش یابد.
همچنین بخشهای دیگری از اینترنت میتوانند محتوای وب را کش (مخفی) کنند. یکی از بهترین این اجزاء دیوارهای آتش است که در شرکتها و محیطهای دانشگاهی کاربرد دارد و منابع وب درخواست شده توسط یک کاربر را برای همه کاربران کش میکند. با وجود آن که این قابلیتها در اغلب مرورگرهای وب دیده میشود طراحان صفحات وب میتوانند عناوین HTTP که توسط کاربر درخواست شده را کنترل کنند تا صفحات در مواردی که لازم نیست در کش ذخیره نشوند؛ مثلاً صفحات خبری و بانکها.
بدین ترتیب میتوانیم بین اعمال "دریافت" و "ارسال" HTTP تفاوت قائل شویم. در صورتی که همه شرایط محقق شود، دادههایی که توسط فرمان دریافت (GET) درخواست شدهاند میتوانند در کش ذخیره شوند در حالی که دادههای به دست آمده پس از ارسال (posting) اطلاعات به سرور در کش ذخیره نمیشوند.
ساعت : 8:57 pm | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی